SZTUKA WSPÓŁCZESNA

Warszawa była nie tylko domem artysty, ale też źródłem inspiracji. Wielokrotnie uwieczniał on w swoich pracach ożywione własną wyobraźnią pejzaże tego miasta, poświęcił mu nawet na wyłączność rozpoczęty już latach 60. cykl malarski (nr XI) – zatytułowany "Warszawa". Jego częścią jest też prezentowane płótno.

Oferowany obraz przedstawia warszawską wedutę z widokiem na śródmiejski plac Teatralny z charakterystyczną architekturą Pałacu Jabłonowskich, kościoła św. Andrzeja Apostoła i św. Brata Alberta oraz Teatru Wielkiego. Budowle – choć w znamienny sposób przetworzone przez umysł i rękę malarza, pozostają łatwo rozpoznawalne. W tym konkretnym przypadku na pierwszy plan wysuwa się widziana od tyłu brązowa rzeźba wozu Apollina – tutaj mocno uspokojona i uproszczona względem zdobiącego fasadę współczesnego oryginału.
Omawiany "Plac Teatralny" został przez Edwarda Dwurnika namalowany w 2016 roku i reprezentuje cechy stylu artysty dominujące w drugim milenium. Pejzaż ukazano w charakterystycznej dla autora ptasiej perspektywie, został zbudowany w oparciu o pewny, mocny kontur i nasyconą, kontrastową – ale jakże tym razem wysmakowaną! – gamę barwną. Co dla sztuki Edwarda Dwurnika charakterystyczne, warszawski plac Teatralny ujęto jako gwarny, pełen ludzi, zwierząt i samochodów. Przedstawione grono w większości łączy się w swoisty łańcuch, trzymając się za ręce, inni rozmawiają, wymachują chorągwiami, kolejni zdają się tańczyć. Podsumowując, oferowane dzieło to więc znakomity "spektakl malarski" rozgrywający się na placu Teatralnym w Warszawie.

Rodzima historia była dla niego nadal ważnym punktem wyjścia. Malowidła zaczęły wypełniać realistyczne scenerie polskiego krajobrazu, na których tle obywał się teatralny spektakl ilustrujący wspomnienia, kompleksy i lęki artysty, wcielonego często w postać dziecka, które podróżując wgłąb siebie, napotyka surrealistycznie przekształcone postacie - niby zjawy oraz miejsca z historią narodu związane. Serie prac odnoszących się do konkretnych miast i miejscowości artysta oznaczał herbem, umieszczonym w prawym górnym rogu.

Obraz "Roztocze: wieś Lipowiec – Uprowadzenie" odwołuje się do malowniczo położonej miejscowości Roztocza Środkowego. Krajobrazowe zróżnicowanie terenu zostało uwypuklone przez zastosowany kontrast pomiędzy bujną roślinnością, a szarościami wydającymi się nawiązywać do piaskowców i wapieni charakterystycznych dla regionu. Środkowa część pejzażu wypełniona została przypadkowymi kleksami, plamami intensywnych barw. W lewym dolnym rogu obrazu artysta ulokował postacie, których obecność ilustruje tytułowe uprowadzenie. Marionetkowa postać dziecka wydaje się protestować i opierać postawnej kobiecie. Dynamizm został tutaj przeciwstawiony statyce, a odrealnienie – naturalizmowi. Krępa postać kobiety i jej letni ubiór kontrastuje z nagością i szczupłą sylwetką dziecka. To zróżnicowanie i opozycyjne uwypuklenie, doskonale ilustruje dawne dziecięce obawy i bojaźnie.

Prezentowaną pracę z cyklu "Epifanie" charakteryzuje przewaga ciemnych barw, spod których niejako "wyłaniają się" dwa intensywne kolory – głęboka czerwień oraz ciemna zieleń. Barwy wydają się bić wewnętrznym światłem, które emanuje na całość płótna. Obrazy Władysława Podrazika mają charakter duchowy, obrazują ciszę i odnoszą się do wartości egzystencjalnych.

OPIS PRACY:
Jerzy Duda-Gracz - malarz, rysownik, scenograf, profesor sztuk plastycznych i wykładowca akademicki. Znany był przede wszystkim ze swojego satyrycznego spojrzenia na otaczającą go rzeczywistość. Malarstwo Jerzego Dudy-Gracza budziło emocje ze względu na silne zniekształcenia postaci przedstawianych zwykle groteskowo i prześmiewczo, aby w sposób dosłowny piętnować ludzkie słabości, przywary, lęki i kompleksy. Malarz chętnie sięgał też do tematów społecznych i politycznych, które komentował w sposób trafny i ostry.

Prezentowana praca, przedstawiająca ułana i kobietę, z pozoru wydaje się być ujęciem rzewnym i podniosłym, ukazującym pewien rodzaj hołdu lub ukłonu w stronę żołnierza złożonego przez staruszkę. Faktycznie stanowi jednak transpozycje znanego w sztuce polskiej motywu malarskiego, który artysta potraktował w sposób satyryczno-metaforyczny. Sylwety obu postaci zostały mocno zróżnicowane. Skulonej, zgarbionej kobiecie, ledwo trzymającej się na rachitycznych nogach, malarz przeciwstawił wydłużone ciało postawnego żołnierza. Wertykalizm wyznaczony przez postać mężczyzny kontrastuje z esowatą figurą kobiecą. Układ hierarchiczny pozwala górować ułanowi nad staruszką. W interpretacji patriotycznej on może stanowić uosobienie siły i rycerskich ideałów hołubionych w tradycyjnym malarstwie, ona zaś słabość i uciemiężenie, zdecydowanie bardziej właściwe dla narracji na temat ograbionej i zniewolonej ojczyzny. Zestawienie tych dwóch postaci mogło być też rodzajem satyrycznego komentarza odnoszącego się do upowszechnionego w malarstwie polskim, romantyzowanego motywu obyczajowego przedstawiającego ułana i dziewczynę.
Praca, wykonana w technice akwareli, malowana jest swobodnie i szkicowo w jasnych, chłodnych barwach. Ciepłe plamy żółtego i pomarańczowego koloru nad głowami figur pełnią funkcję akcentów przykuwających wzrok odbiorcy. Niedokończone sylwety postaci rozmywają się w tle, układając się w niedoprecyzowaną, otwartą, ekspresyjną kompozycję.

OPIS PRACY:
Twórczość Magdaleny Abakanowicz, polskiej artystki o światowej sławie, kojarzona jest zwykle z pracami wielkoformatowymi – rzeźbą oraz sztuką tkanin.
Prace mniejszego formatu, na papierze, wykonywane węglem lub tuszem, stanowią mniej znany obszar działalności artystki. Magdalena Abakanowicz tworzyła je począwszy od lat 70. XX wieku, ukazując zwykle ludzkie twarze lub torsy w formie niedokończonej, enigmatycznej, niezwykle ekspresyjnej.
Prezentowana praca z 2004 roku stanowi właśnie jeden z takich przykładów twórczości artystki i pochodzi prawdopodobnie z cyklu "Oblicza". Prace te wykonywane były szkicowo i swobodnie. Stanowiły zwykle zapis procesu twórczego – były jego początkiem lub też utrwalały jego rozwój. Służyły jako swego rodzaju notatki z indywidualnych przemyśleń Magdaleny Abakanowicz na temat człowieka i jego kondycji we współczesnym świecie. Podobnie jak w przypadku innych prac, Magdalena Abakanowicz przedkładała serię ponad jednostkowe dzieło. Malowane twarze były nieczytelne, przypominały maski i uderzały widza siłą przekazu. Artystka zwracała bowiem uwagę na ludzką głowę w kontekście zarówno biologicznym: procesu myślenia, konfrontacji, zaspokajania głodu, wyrażania i odczuwania emocji, ale także psychologicznym, odnosząc się do roli i miejsca jednostki w społeczeństwie, tłumie, nadmiarze informacji i szybkiego masowego przekazu. Śledzenie sposobu namalowania owych twarzy pozwala zrozumieć, że proces twórczy, stanowił dla Magdaleny Abakanowicz zawsze najwyższą wartość.