LEBENSTEIN Jan

JAN LEBENSTEIN

Jan Lebenstein urodził się 5 stycznia 1930 roku w Brześciu Litewskim, zmarł 28 maja roku 1999 w Krakowie. Studiował w warszawskiej Akademii Sztuki Pięknych pod kierunkiem Artura Nachta-Samborskiego.
Od 1956 roku Jan Lebenstein związany był z teatrem Mirona Białoszewskiego, ulokowanym w jego własnym mieszkaniu przy ul. Taraczyńskiej. Tam właśnie odbyła się pierwsza niezależna wystawa twórczości Jana Lebesteina. Pokazane wówczas prace z cyklu "Figury osiowe" nie zostały wprawdzie docenione w socjalistycznej Polsce, ale przyniosły malarzowi zagraniczną sławę. 
Po otrzymaniu stypendium na Pierwszym Międzynarodowym Biennale Młodych w Paryżu w 1959 roku wyjechał do Francji, od tego roku artysta na stałe mieszkał w Paryżu, a w 1971 roku przyjął francuskie obywatelstwo.

Malarstwo i twórczość Jana Lebensteina

Twórczość Jana Lebensteina obejmuje głównie malarstwo figuratywne, pejzaże, metaforyczne i pełne ekspresji przekształcenia figury ludzkiej oraz kompozycje fantastyczno-symboliczne. Jan Lebenstein inspirował się mitologią, sztuką starożytnych kultur (m.in. egipskiej, asyryjskiej i babilońskiej) oraz Biblią. Studiując problematykę archetypów kulturowych stworzył cykl prac poświęcony wyobrażeniom prehistorycznych zwierząt.

Poza malarstwem artysta zajmował się także grafiką, Jan Lebenstein wykonywał również ilustracje do książek m.in. do "Folwarku zwierzęcego" George'a Orwella czy opowiadań G. Herlinga-Grudzińskiego oraz ksiąg biblijnych, takich jak Księga Hioba, Księga Genesis i Apokalipsa św. Jana.

W poszukiwaniu analogii do twórczości Jana Lebensteina, często wymienia się sztukę Zbigniewa Tymoszewskiego, Rajmunda Ziemskiego i przede wszystkim Wolsa - niemieckiego artystę.

Jan Lebenstein - wystawy, nagrody i kolekcje

Jan Lebenstein zadebiutował na zbiorowej wystawie "Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi" prezentowanej w 1955 roku w warszawskim Arsenale.

W 1959 roku artysta otrzymał Grand Prix na Pierwszym Międzynarodowym Biennale Młodych w Paryżu oraz stypendium, które umożliwiło mu emigrację. W 1976 roku odebrał nagrodę Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku, a w roku 1987 wyróżniono go Nagrodą im. Jana Cybisa. Janowi Lebensteinowi nadano także oficjalne polskie wyróżnienie państwowe - Prezydent Rzeczypospolitej Aleksander Kwaśniewski uhonorował go Krzyżem Wielkim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Nagrodę tę otrzymał za wybitne osiągnięcia w pracy artystycznej i zasługi dla kultury polskiej.

Obrazy Jana Lebensteina znajdują się w wielu muzeach i galeriach, w tym w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu i warszawskiej Zachęcie. 

Artykuły na temat Jana Lebensteina:

"A więc deformacja? Słowo to w odniesieniu do ostatnich obrazów Lebensteina nie ma właściwie sensu, bo forma przedmiotu przestaje istnieć tutaj jako kryterium czy nawet jako punkt wyjścia, bo takie czy inne odstępstwo od niej nie stanowi istoty sprawy. Realne są tylko te formy, które malarz zbudował – jeśli potrafi je ożywić, jeśli potrafi stworzyć nowy rytm dla płótna mającego się stać terenem ich działania. Lebenstein dokonał tej sztuki – skonstruowane przezeń kształty można i trzeba rozpatrywać jako formy niemal abstrakcyjne, działają one bowiem poprzez swój rytm, spięcia i kontrasty, a nie poprzez sensacyjne wykrzywienie natury. [...]
Z zarysowujących się w malarstwie Lebensteina nowych problemów warto podkreślić sprawę przestrzeni: szczególnie w ostatnich jego rysunkach widać poszukiwania zmierzające do tego, aby formę uplastycznić, rozbudować w głąb. Płaszczyznowy układ linii poziomych i pionowych (dzisiaj już nie podkreślany przez artystę) wzbogaca się o trzeci wymiar – figura osaczona jest ze wszystkich stron. Także w dziedzinie koloru malarzowi temu nie wystarcza dawny zasób środków – próbuje nowej chromatyki, ostrzejszych niż dotychczas, bardziej działających zestawień. Podobnie jak dawniej, tak i teraz wychodzi z czerni, brązów i szarości, ale poważny ich rytm przerywa w pewnym momencie zjadliwą, czystą plamą. Jest ona o ton głośniejsza, niż by należało oczekiwać – i cały kolor w obrazie stawia w innych wymiarach. [...]
Wizje Lebensteina, ten jego świat rozbity i stworzony na nowo, a szczególnie jego człowiek – są przeraźliwe. Czasem zaatakuje widza jakieś włochate, embrionalne wodogłowie, kiedy indziej niezrozumiałe rozdęte kształty kojarzą się z figurą Wenus z Willendorfu. Działające tu formy i rytmy – jeśli mają być znakiem człowieka – muszą budzić swoją ekspresją niezwykle silne i często (choć nie zawsze) przerażające uczucia. (...) Klimat obrazów Lebensteina to chyba – najogólniej biorąc – jakaś obsesja samotności, osaczenia, dramat bezradnej egzystencji. Przy szaleńczo ruchliwej, zdynamizowanej powierzchni płótna postać ludzka – zajmująca zawsze centralne miejsce w obrazie – pozostaje napięta, wyprostowana, zastygła. Sprzeczność między barokowym kształtem a niezmienną hieratycznością figury jest fascynująca i nie bez przyczyny przywodzi na myśl formę totemicznych idolów – bo nowoczesne malarstwo Lebensteina ma w sobie coś archaicznego: może umiłowanie symetrii, może bezczasowość; jest poza tym nieco tajemnicze i magiczne."

~ Andrzej Osęka,
[Cyt. za: idem, Figury hieratyczne, "Przegląd Artystyczny" nr 3/1957, s. 13-17.]

Przyjmujemy obrazy Jana Lebensteina na aukcje sztuki - wycena obrazów, skup i sprzedaż aukcyjna sztuki Jana Lebensteina. 
Jeśli chcą Państwo sprzedać dzieła Jana Lebensteina, zapraszamy do kontaktu [link].

Zobacz galerię obrazów Jana Lebensteina w Krakowskim Domu Aukcyjnym [link].