KOSSAK Jerzy

JERZY KOSSAK

Jerzy Kossak
[źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe]

Jerzy Maciej Stefan Kossak urodził się w Kossakówce w Krakowie w 1886 roku, zmarł w Krakowie w roku 1955 i został pochowany w rodzinnym grobowcu Kossaków na Cmentarzu Rakowickim. Był kolejnym malarzem z artystycznego rodu Kossaków.
Uczył się w pracowni ojca Wojciecha i dziadka Juliusza Kossaka. W latach 20. XX wieku malował z ojcem - Wojciechem Kossakiem obrazy rodzajowe i portrety na zamówienie ziemiaństwa. Jerzy Kossak tworzył także dla wojska, klubów oficerskich i organizacji kombatanckich, m.in. na zamówienie 4 pułku ułanów zaniemiańskich w Wilnie. 

Malarstwo Jerzego Kossaka

Jerzy Kossak kontynuował w malarstwie rodzinne tendencje do tworzenia scen batalistycznych, zarówno tych z okresu napoleońskiego, jak i ze współczesnych mu wydarzeń historycznych. Wykonał szereg przedstawień bitew z I i II wojny światowej, w tym jedno z najbardziej rozpoznawalnych ujęć Cudu nad Wisłą.
Popularnością cieszyły się także "lżejsze" tematy, często stosowany przez Jerzego Kossaka obyczajowy motyw ułana i dziewczyny oraz sceny z polowań. Rzadziej malował portrety. Jerzy Kossak inspiracje czerpał również z celtyckich i starogermańskich legend, baśni i ballad Adama Mickiewicza. Ten aspekt odróżnia go od krewnych artystów, malujących raczej realne życie codzienne.

Jerzy Kossak malował obrazy z pewną dozą schematyzmu, nierzadko powtarzając te same ujęcia. Ten odłam jego twórczości powstawał w celach typowo zarobkowych. Mimo braku oryginalności malarstwo to cieszyło się tak ogromną popularnością, że artysta zatrudniał grupę asystentów pomagających mu w malowaniu, zawsze jednak sam nadawał obrazowi końcowy rys.
Z drugiej strony malarz tworzył również naprawdę dobre artystycznie obrazy, na wyższym poziomie artystycznym, malowane rzetelnie, samodzielnie komponowane i dopracowywane z dbałością o szczegóły. Najlepsze prace Jerzego Kossaka powstały w latach 1929-1939.

Jerzy Kossak najczęściej tworzył w technice olejnej, jako podobrazia wykorzystywał płótna i tektury. Posługiwał się nasyconymi, żywymi barwami, stosował mocne kontrasty. Mistrzowsko oddawał nastrój pory dnia i roku za pomocą krajobrazu, kłębiastych chmur, barwy nieba czy bezlistnych drzew ("Olszynka Grochowska", "Ułan w zamieci", "Odwrót Napoleona spod Moskwy"). Podobnie jak ojciec i dziadek - Juliusz oraz Wojciech Kossak, interesował się zagadnieniem realistycznego przedstawienia ruchu, który ukazywał poprzez długie, dynamiczne pociągnięcia pędzla. Ten sposób malowania Jerzy Kossak wykorzystywał niekiedy również w zupełnie statycznych scenach, wzbogacając przez to fakturę powierzchni obrazu.

Jerzy Kossak - wystawy i kolekcje

Debiut wystawienniczy Jerzego Kossaka miał miejsce w roku 1911 na wystawach w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Poznaniu oraz w Krakowie. Później wystawiał jeszcze w Lublinie, Wilnie oraz we Lwowie. W ekspozycjach zagranicznych Jerzy Kossak uczestniczył tylko dwukrotnie: w Buffalo (1932) oraz w Berlinie (1937). Od lat 30. dosyć dużą popularnością cieszyły się wystawy "Trzech generacji Kossaków" organizowane przez regionalne stowarzyszenia społeczne w różnych miastach Polski, m.in. w Katowicach, Łodzi czy Tarnowie.
Jerzy Kossak generalnie unikał przynależności do organizacji, należał jednak do Związku Polskich Artystów Plastyków, był też członkiem Krakowskiego Klubu Jazdy Konnej, Bractwa Kurkowego, myśliwskiego Towarzystwa św. Huberta oraz Automobilklubu w Krakowie.

Niektóre prace Jerzego Kossaka były reprodukowane na pocztówkach przez krakowskie wydawnictwo "Wisła" oraz jako pomoce naukowe w Wydawnictwie i Księgarni Salonu Malarzy Polskich "Akropol" w Krakowie.

Obrazy Jerzego Kossaka znajdują się w wielu kolekcjach prywatnych, a także w zbiorach licznych muzeów i instytucji w kraju i na świecie, m.in. Muzeum Narodowego w Warszawie i Krakowie, Muzeum Krakowa, Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Klubu Lotników Polskich w Nottingham czy Instytutu W. Sikorskiego w Londynie.

Artykuły na temat Jerzego Kossaka:

"Malarstwem zajmował się również Jerzy Kossak, najstarszy z trójki "cudownych dzieci" Wojciecha i Marii Kossaków. Przez dziadka i ojca przeznaczony na spadkobiercę sławnego imienia w trzecim pokoleniu Kossakowskiej dynastii. Od wczesnego dzieciństwa zdradzał zainteresowania i zdolności plastyczne, które oczywiście formowały się w atmosferze rodzinnego domu, sprzyjającej rozwojowi upodobań artystycznych wszystkich dzieci.(...) Jerzy Kossak mieszkał i tworzył w Krakowie przez góra pół wieku. W przeciwieństwie do swego stale wojażującego ojca rzadko opuszczał rodzime miasto. Twórczość Jerzego Kossaka, zamykająca ciągłość dziedzictwa artystycznego rodziny, była w okresie międzywojennym spopularyzowana (tak samo jak i Wojciecha Kossaka) przez liczne reprodukcje, ilustracje książkowe i karty pocztowe. Szczególnie te ostatnie wyróżniały się niespotykaną jakością i wyjątkowo estetyczną formą, uwydatniały walory reprodukowanego dzieła. W niejednym polskim domu do dziś przechowuje się pieczołowicie stare albumy z barwnymi pocztówkami wyobrażającymi konnych ułanów, kawaleryjskie szarże, symboliczne wizje z postacią Napoleona."

~ Janina Zielińska

[Cyt. za: Juliusz Wojciech Jerzy Kossakowie, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa, s. 80-82.]

"P. Jerzy Kossak idzie śladami znakomitego dziada i ojca. Jest batalistą z dziedzictwa, z temperamentu, z upodobania. (…) P. Jerzy Kossak dziedziczy w całej pełni wielkie zdolności ojca, rozwinięte już dziś zadziwiająco. Uderza wprost w młodym artyście zdolność kompozycyi, wyrażenia ruchu, panowania nad całością szeroko pomyślanych tematów. Tężyzna Kossakowska żyje tu w dalszym ciągu, a jednak są to dopiero początki, brzask ledwie obudzonego talentu. (...)"

~ Antoni Chołoniewski (Stos)

[Cyt. za: Dziedzictwo talentu. Jadwiga Tetmajerówna i "trzeci" Kossak, "Świat" 48, 1911, s. 4-5.]

Jerzy Kossak - aukcja

Zapraszamy do zgłaszania obrazów Jerzego Kossaka na aukcje dzieł sztuki.

Przyjmujemy obrazy Jerzego Kossaka na aukcje sztuki - wycena obrazów, skup i sprzedaż aukcyjna sztuki Jerzego Kossaka.
Jeśli chcą Państwo sprzedać dzieła Jerzego Kossaka, zapraszamy do kontaktu [link].

Zobacz galerię obrazów Jerzego Kossaka w Krakowskim Domu Aukcyjnym [link].

NIEDOSTĘPNE OBRAZY JERZEGO KOSSAKA