CZAPSKI Józef

JÓZEF CZAPSKI

Zygmunt Waliszewski, "Portret Józefa Czapskiego", olej, tektura, Muzeum Narodowe w Warszawie
[źródło: Cyfrowe MNW]

Józef Czapski urodził się w 1896 roku w Pradze, zmarł w 1993 roku w Maisons-Laffitte. Po maturze w 1915 roku zaczął studiować prawo. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do wojska, dostał się do carskiego Korpusu Paziów, zaś po rewolucji bolszewickiej wstąpił do I Pułku Ułanów Krechowieckich, który był dowodzony przez gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. Edukację artystyczną rozpoczął w 1918 roku studiami w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Stanisława Lentza. Naukę kontynuował później w pracowniach Wojciecha Weissa i Józefa Pankiewicza na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1924 roku Józef Czapski wyjechał do Paryża, gdzie wiele czasu spędził studiując dawne malarstwo i chłonąc wpływy sztuki współczesnej. W 1931 roku artysta powrócił do Polski, gdzie osiadł w Warszawie. W 1939 roku Józef Czapski został zmobilizowany i niedługo po tym dostał się do sowieckiej niewoli. Po uwolnieniu artysta trafił do armii Andersa, gdzie dostał misję zbadania losów polskich oficerów. Relację z wykonanego zdania umieścił we "Wspomnieniach strobielskich" oraz w książce "Na nieludzkiej ziemi".

W 1945 roku artysta przybył do Rzymu, zaś w 1946 roku osiadł w Paryżu. W stolicy Francji brał udział w powstaniu Instytutu Literackiego oraz miesięcznika "Kultura". Artysta należał do Komitetu Paryskiego, publikował eseje o sztuce w "Głosie Plastyków", "Kulturze" oraz prasie francuskiej i brytyjskiej, wydał też książki o Józefie Pankiewiczu i Paulu Cézannie.

Poza malarstwem artysta tworzył eseje m.in. o sztuce, literaturze i podróżach. Ponadto prowadził dzienniki, które zostały wydane drukiem.

Twórczość Józefa Czapskiego

Artysta inspirował się postimpresjonizmem, jego pierwsze obrazy są pełne ekspresji, odznaczają się krzykliwą, nasyconą paletą barw i groteskową deformacją kształtów. Przedstawiał przede wszystkim postacie w miejskich scenografiach kawiarni, korytarzach metra, galeriach. W ostatnich latach życia jego paleta barw uległa drastycznej zmianie, stała się bardziej stonowana, natomiast tematem płócien były częściej proste martwe natury.

W latach 30. twórczość artysty znajdowała się pod wyraźnym wpływem kapistów. W tym czasie malarz przechodzi od rozjaśnionej do intensywnej gamy barwnej. W okresie następującym po II wojnie światowej artysta czerpał inspiracje z malarstwa ekspresjonistycznego.

W swojej twórczości Józef Czapski odwoływał się do malarstwa takich klasyków sztuki jak Francisco Goya, Paul Cézanne i Henri Matisse. Artysta był zdania, że sztuka powinna oddziaływać i prowadzić do swego rodzaju katharsis.

Józef Czapski - wystawy i kolekcje

Józef Czapski wystawiał swoje prace we Francji, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych i Brazylii.

Obecnie prace artysty znajdują się w wielu kolekcjach prywatnych i publicznych. Obrazy Józefa Czapskiego znajdują się w posiadaniu, m.in. Muzeum Narodowego w Krakowie i Muzeum Narodowego w Warszawie.

ARTYKUŁY NA TEMAT TWÓRCZOŚCI ARTYSTY

"Malarstwo Czapskiego nie jest na pewno powtarzaniem "tego, co już odeszło". Nie jest i w pewnym sensie nigdy nie było. Nie sądzę, aby Czapski był kiedykolwiek konsekwentnym wyznawcą Bonnarda czy kogokolwiek innego. Nie pozwalał mu na to jego temperament i silna osobowość. Malarstwo nie stanowiło dla niego samo w sobie przedmiotu kontemplacji. Zawsze było wyrazem ustosunkowania się do świata, własnego widzenia. Toteż trudny proces budowania malarskiego warsztatu był jednocześnie procesem kształtowania się własnej świadomości, własnej – jeżeli można tak powiedzieć – poetyki.(...) Czapski nie próbuje zamknąć świata w nową formułę osądu czy zobaczenia, nie szuka metafory, nic w nim z filozofii rozpaczy czy katastrofizmu. Nie ucieka od rzeczywistości, nie próbuje ująć jej plastycznie z perspektywy odkryć nowoczesnej chemii czy fizyki nuklearnej. A jednak bałbym się powiedzieć, że jest to sztuka przebrzmiała. Dramatyczność widzenia, zaangażowanie artysty, a nawet wybór perspektywy, z której patrzy na świat są uwarunkowane w jakiś sposób przeżyciami naszego pokolenia, odległym, ale przecież istniejącym wyrazem naszych smutnych radości i goryczy. (...) W obrazach Czapskiego pojawia się świat miejskich peryferii. Ludzie w halach, metro, wnętrza małych barów, nędzarz, schody na stacji. Poetyckiego powodu dostarczy mu „Stara kobieta” czy "Ulica Jacob" – zaułek z przygarbioną staruszką na pierwszym planie. Ważne staną się dla niego rzeczy, przedmioty, te jakby rekwizyty spraw ludzkich".

-Aleksander Jackowski, "Józef Czapski", Przegląd Artystyczny, nr 4, 1957 rok, s. 18-22.

"Sposób widzenia odróżnia Czapskiego od artystów, których obrazy wystawiono w Poznaniu w salach sąsiednich. Przedmioty są przez Czapskiego oglądane z uporem i żarliwością, same w sobie stanowią treść jego sztuki, a nie temat własnych refleksji malarskich czy wariacji chromatycznych. Ale druga rzecz różniąca go od Cybisa, Taranczewskiego, Nachta-Samborskiego, których obrazy dają tak wspaniałe wzruszenia w skali sobie właściwej – to fakt, iż obrazy Czapskiego są nie tylko, jak to za Dürerem pisze, nasiąknięte ludźmi, sytuacjami, momentami, nastrojami. Składają się na świat własnej ikonografii. Każdy obraz to mikrokosmos życia – ulicy, kawiarni, dworca, rzeźni. Barwy i formy przystają nie tylko do wymiaru rzeczy, ale i do ich nieuchwytnego wymiaru, do ich atmosfery, powstającej przy obecności człowieka".

-Jan Białostocki, "Józef Czapski i tradycja", Przegląd Artystyczny, nr 4, 1957 rok, s. 24.

"(Józef Czapski) Uderzał bezpośredniością — w życiu, pisaniu, malowaniu, mówieniu, a zarazem miał w sobie wiele postaci i każdą był w pełni. Malarz, pisarz, krytyk sztuki i literatury, działacz, publicysta, żołnierz, kwestarz, przyjaciel, był przede wszystkim żywym człowiekiem. Gruntownie dobrym, promiennym, reagującym natychmiast — na krzywdę, na dowcip, na momenty zachwycenia i momenty przerażenia".

- Wojciech Karpiński, "Płomień. O Józefie Czapskim" (fragment książki Portret Czapskiego) [źródło: http://www.wojciechkarpinski.com/pisarze-zbójeccy/jozef-czapski].

Przyjmujemy obrazy Józefa Czapskiego na aukcje sztuki - wycena obrazów, skup i sprzedaż aukcyjna sztuki Józefa Czapskiego.
Jeśli chcą Państwo sprzedać dzieła Józefa Czapskiego, zapraszamy do kontaktu [link].

Zobacz galerię obrazów Józefa Czapskiego w Krakowskim Domu Aukcyjnym [link].