KOSSAK Jerzy

OPIS PRACY:
Temat walk polskich ułanów z wojskami rosyjskimi i samej wojny polsko-bolszewickiej wielokrotnie powracał w obrazach Jerzego Kossaka. Jednym z najbardziej znanych dzieł artysty poruszających ten temat jest alegoryczny "Cud nad Wisłą" (1930) ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego w Toruniu.
Oferowana kompozycja przedstawia jeden z momentów konfliktu Polaków i bolszewików, raczej abstrakcyjny, niemożliwy do powiązania z konkretnym historycznym wydarzeniem. Na obrazie artysta ukazał grupę polskich żołnierzy pędzących w pogoni za bolszewikami, z których jeden widnieje tuż przed dwójką ułanów, po lewej stronie pola obrazowego. Na pierwszym planie widoczny jest niski mur kamienny i zamknięta drewniana brama, chroniąca niegdyś dostępu do podwórza domu, którego zgliszcza rysują się po prawej – w ten sposób Jerzy Kossak ujął okrucieństwo znanej zresztą ze swojej bezwzględności armii bolszewickiej.
Prezentowany obraz jest ciekawy nie tylko ze względu na sam temat przedstawienia, ale również w kontekście jego walorów artystycznych. Jerzy Kossak znakomicie ujął dynamikę pędzących, przeskakujących przeszkodę koni na pierwszym planie, różnicując przy tym układ ciał obu zwierząt i dbając o szczegół rozkładu światła na ich lśniącej sierści. Pietyzm widoczny jest również w oddaniu umundurowania żołnierzy. Trafny jest przy tym też charakter chłodnego, wilgotnego pejzażu.