Blog

Poliptyk skrzydłowy Chrystusa Króla Wieczności jako przykład drewnianej rzeźby z kręgu Szkoły Zakopiańskiej

Zapraszamy do lektury artykułu na temat rzeźby drewnianej z kręgu Szkoły Zakopiańskiej.

Szkoła Zakopiańska

Rzeźbiony przez artystę związanego ze Szkołą Zakopiańską poliptyk skrzydłowy dedykowany Chrystusowi Królowi Wieczności został wylicytowany w ramach VIII Aukcji Dzieł Sztuki Krakowskiego Domu Aukcyjnego.

"Szkoła Zakopiańska" to zjawisko artystyczne związane z dziedziną rzeźby drewnianej tworzonej w drugiej połowie lat 20. oraz w latach 30. XX wieku przez uczniów Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem pod okiem znakomitych nauczycieli, m.in. Karola Stryjeńskiego, Władysława Skoczylasa czy Romana Olszowskiego. Celem szkoły było wykształcenie twórców, którzy kultywowaliby podhalańską tradycję sztuki ludowej i dekoracyjnej łącząc ją z najnowszymi prądami w sztuce, przede wszystkim z formizmem i ekspresjonizmem.

Prezentowany poliptyk skrzydłowy powstał właśnie w kręgu rzeźbiarzy związanych ze Szkołą Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, w której artyści wykonywali przedmioty i dzieła sztuki zarówno według własnych projektów, jak i projektów swoich nauczycieli, cały czas powstawały również prace samych wyżej wymienionych "mistrzów" szkoły.
Opisywaną kapliczkę należy łączyć z okresem bliskim sukcesowi szkoły zakopiańskiej na Międzynarodowej Wystawie Sztuk Dekoracyjnych i Nowoczesnego Przemysłu w Paryżu w 1925 roku, na której przedstawiciele Szkoły Przemysłu Drzewnego zdobyli wiele nagród i wyróżnień: trzy Grand Prix, cztery złote medale, jeden medal srebrny oraz dwa dyplomy honorowe. Poliptyk skrzydłowy Chrystusa Króla Wieczności można więc datować na drugą połowę lat 20. lub lata 30. XX wieku.

Kapliczka wpisuje się w ogólny charakter sztuki "Szkoły Zakopiańskiej". Jako cechy szczególne rzeźby związanej z tą grupą artystów wymienić trzeba geometryzację formy, rytmiczność przedstawień, kontrast kierunków gładkich płaszczyzn, głębokie opracowanie bryły i operowanie światłocieniem, skłonność do dekoracyjności i nawiązywanie do estetyki tradycyjnej sztuki Podhala.

Poliptyk skrzydłowy Chrystusa Króla Wieczności to obiekt o złożonej formie, w której znakomicie współgrają ze sobą elementy architektury, ornamenty zaczerpnięte ze stanowiących szkolne pomoce naukowe wzorników oraz zgeometryzowane partie figuralne, ukształtowane zgodnie z założeniami dydaktycznymi: "Ostatni kurs nauki [...] obejmuje rzeźbę figuralną. Nie jest to oczywiście rzeźba naturalistyczna. Zgodnie z założeniami szkoły postać ulega stylizacji, co w ogólnym typie zbliża te rzeźby do kubizmu." (Cyt za.: K. Malinowski, Szkoła rzeźby w Zakopanem, "Arkady" R III, nr 10, s. 544).
Rzeźba oddziałuje jednak nie tylko formą rzeźbiarską, ale - pomimo braku polichromii i wykorzystaniu oryginalnej estetyki materiału, w tym przypadku drewna - również barwą. Warto zwrócić uwagę na kontrast pomiędzy samą figurą Chrystusa a pozostałymi elementami kompozycji - postać Króla Wieczności pozostawiona została w całkowicie naturalnym odcieniu i matowości drewna, wyróżnia się więc na tle lekko połyskujących i ciemniejszych partii pokrytych półprzezroczystą warstwą rodzaju impregnatu.

Klasycyzm kompozycji objawiający się w symetrycznym układzie poszczególnych elementów kapliczki oraz w dominacji linii prostej pozwala przypisać dzieło do grupy rzeźb "Szkoły Zakopiańskiej" określanych mianem "folklorystycznego nurtu art déco w polskiej rzeźbie".

WIĘCEJ O DETALACH POLIPTYKU:

powrót do listy wpisów