Blog
Cykl 14 obrazów olejnych Wlastimila Hofmana "Droga Krzyżowa" (1942)
Zapraszamy do lektury artykułu na temat cyklu 14 obrazów olejnych Wlastimila Hofmana "Droga Krzyżowa" (1942).
Cykl 14 obrazów olejnych Wlastimila Hofmana "Droga Krzyżowa" (1942) to pozycja numer 11 na VII Aukcji Dzieł Sztuki Krakowskiego Domu Aukcyjnego.
Wlastimil Hofman (1881-1970)
"Cykl 14 prac - Droga Krzyżowa" (1942)
Technika: olej, karton
Wymiary: 37,5 x 26 cm (każda)
Wymiary z oprawą: 40,8 x 29 cm (każda)
Każda z prac jest sygnowana oraz opisana na odwrociu.
Cykl pochodzi z kolekcji Jana Freundlicha.
Fot. Agnieszka Stefańczyk | Krakowski Dom Aukcyjny®
Po wybuchu II wojny światowej Wlastimil i Ada Hofmanowie byli zmuszeni opuścić Kraków. Lata 1939-1946 były dla nich trudnym czasem tułaczki. W latach 40. artysta wraz z żoną przebywał na Bliskim Wschodzie, w Ziemi Świętej. To właśnie w Jerozolimie Wlastimil Hofman namalował niecodzienną, niezwykle interesującą interpretację czternastu stacji drogi krzyżowej. W omawianym cyklu zawarł on jednocześnie wyraz szczerej wiary i zawierzenia życia Bogu, szacunek do żołnierza polskiego oraz trudne, indywidualne przeżycia związane z trwającą wojną. Interesujące jest uwspółcześnienie kolejnych scen poprzez uczynienie bohaterem cyklu nie samego Jezusa, ale właśnie żołnierzy kontemplujących kolejne autentyczne stacje Chrystusowej Męki na jerozolimskiej Via Crucis. Wlastimil Hofman uwiecznił rzeczywiste budowle Jerozolimy, opisując na odwrociach prac kolejne stacje, a na niektórych doprecyzowując nawet dokładnie punkty, jakie tradycja chrześcijańska uznaje za miejsca przystanków niosącego krzyż Jezusa.
Stacja I - "Jezus na śmierć skazany"
Stacja II - "Jezus bierze Krzyż na ramiona"
Stacja III - "Jezus pierwszy raz upada pod Krzyżem"
Stacja IV - "Jezus spotyka się ze Swoją Matką"
Stacja V - "Szymon Cyrenejczyk Jezusowi Krzyż nieść pomaga"
Stacja VI - "Weronika twarz Jezusa skrwawioną ociera"
Stacja VIII - "Jezus naucza płaczące nad Nim niewiasty"
Stacja IX - "Jezus trzeci raz upada pod Krzyżem"
Stacja X - "Jezus z szat obnażony, octem z mirrą i żółcią był napojony"
Stacja XI - "Jezusa do Krzyża przybito"
Stacja XIII - "Jezus z Krzyża zdjęty, złożony na łonie Matki Swojej"
Stacja XIV - "Chrystusa do grobu złożono"
Stacja VII - "Jezus drugi raz upada pod Krzyżem"
Stacja XII - "Jezus podniesiony na Krzyżu umiera"
Wśród uwiecznionych przez Wlastimila Hofmana obiektów można wymienić m.in. odbudowaną w pierwszej dekadzie XX wieku na historycznym planie bizantyjskim kaplicę Skazania na śmierć Pana Jezusa (Stacja II), przy której Chrystus miał wziąć na Swoje ramiona ciężki krzyż. Kolejnymi obiektami są dwie kamienne kolumny - leżąca, wyznaczająca miejsce pierwszego upadku pod krzyżem, na której u Hofmana siedzi para dzieci (Stacja III) oraz znajdująca się obok portalu do umiejscowionego w pobliżu krypty św. Heleny koptyjskiego kościoła św. Antoniego, upamiętniająca miejsce trzeciego upadku (Stacja IX). Warto wspomnieć również o widocznej w obrazie VIII Stacji ścianie greckiego monasteru św. Charalambosa, w którą wmurowany został kamień z wczesnochrześcijańskim chrystogramem, symbolizującym miejsce pocieszania niewiast opłakujących los Jezusa. Ostatnie stacje, zgodnie z ich rzeczywistą lokacją, ukazane zostały we wnętrzu bazyliki Grobu Pańskiego w Jerozolimie. Artysta starannie oddał nastrój i wyposażenie świątyni, ujmując w swoim cyklu m.in. mozaikę z kaplicy Przybicia do Krzyża (Stacja XI), złocony ołtarz z kaplicy Ukrzyżowania (Stacja XII) czy edykułę Grobu Pańskiego (Stacja XIV).
Wszystkie stacje zostały przez artystę opisane ołówkiem na odwrociu, niektóre Wlastimil Hofman opatrzył nawet dodatkowym komentarzem.
Przytaczamy Państwu dwa przykłady opisów:
"III stacja | Drogi Krzyżowej | "Jezus pierwszy raz upada pod Krzyżem: | (słup na którym siedzą dzieci | oznacza miejsce III stacji)"
"IV Stacja | drogi Krzyżowej | "Jezus spotyka się ze Swoją Matką" | (Dom nad łukiem tradycja przypisuje | bogaczowi z przypowieści o bogaczu i Łazarzu)"
Inspiracją do namalowania powyżej prezentowanych obrazów mogło być nabożeństwo Drogi Krzyżowej odprawione właśnie na jerozolimskiej Via Crucis. W modlitwie tej uczestniczyło wojsko polskie oraz czechosłowackie, a w odtworzeniu stacji Męki Jezusa brał udział nawet sam gen. Witold Ryszard Korsak, który, jak wynika z notatek Wlastimila Hofmana, wraz z żołnierzami niósł ciężki drewniany krzyż. Artysta również był uczestnikiem modlitwy.
Cykl 14 obrazów "Drogi Krzyżowej" z 1942 roku brał udział w wystawie artystów-plastyków przebywających na uchodźstwie, która została inaugurowana 16 marca 1942 roku w czytelni polskiej w Jerozolimie przy Jaffa Road 14. W maju prezentowane na ekspozycji dzieła zostały przeniesione do Salonu Domu Polskiego w Jaffie. Cała wystawa miała charakter "wędrowny" i była pokazywana jeszcze w innych miastach, m.in. w Nazarecie (więcej zob. Bogusław Czajkowski, Portret z pamięci, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971, s. 177).
Temat drogi krzyżowej pojawił się w tym samym czasie również w twórczości poetyckiej Wlastimila Hofmana, a dwa wiersze zatytułowane Droga krzyżowa zostały opublikowane w wydanym w 1942 roku w Jerozolimie tomiku poezji artysty Poprzez ciernie do wolności.
Wlastimil Hofman, Droga krzyżowa I
Zezwól o Chryste, iść krzyżową drogą
Nam, z przyjacielem szczerym i oddanym,
Biednym wygnańcom, w Tobie zakochanym,
Śladem Twym stąpać tak noga za nogą.
Ty z Twoim krzyżem ciężkim na ramionach
Pójdziesz przed nami jak sen, jak zjawisko,
Nam objawione w obydwóch zakonach.
Tym razem jednak bezpośrednio, blisko
Widzieć Cię będziem! Twej korony z cierni
My podeptani, ale Tobie wierni.
Podaj nam, Panie, kielich Twój do picia,
Byśmy wzmocnieni, wytrzymali próby,
Przed naszym katem nie schylili głowy,
By duch nasz wżdy był do czynu gotowy,
By krzyż Twój święty chronił nas od zguby.
Wlastimil Hofman, Droga krzyżowa II
Twym śladem, Panie, szliśmy na Golgotę
W smutnym orszaku, boleśni, bezdomni.
Zrozumieliśmy: Prześladują cnotę
Zła szerzyciele, złością nieprzytomni.
Jezu Najdroższy, co Twoje cierpienie
Sprawiło przewrót w rozbolałych duszach.
Z Twego cierpienia rodzi się natchnienie.
Nie zejdzie do nas w złotych pióropuszach,
W sławie ni w glorii, ale z krzyża Twego
Tryśnie strumieniem świętej krwi czerwonej,
By nas przemienić tchem Ducha Świętego,
Gdy do Ojczyzny wrócim oddalonej.
Dzięki Ci, Panie, za te wszystkie smutki,
Za te tęsknoty, bóle i czekania,
Przybliż jedynie chwilę zmartwychwstania,
Daj, by już od niej dzielił nas czas krótki.
[Za: Wlastimil Hofman, Poprzez ciernie do wolności, Jerozolima 1942, s. 14, 15.]
VII Aukcja Krakowskiego Domu Aukcyjnego to aukcja tematyczna poświęcona wyłącznie postaci artysty Wlastimila Hofmana. Licytacja pięćdziesięciu obiektów, które znalazły się w katalogu rozpocznie się 24 lutego 2021 roku (środa) o godzinie 19.30.
Wszystkie informacje można znaleźć na podstronie aukcji [link].
ZOBACZ KATALOG VII AUKCJI DZIEŁ SZTUKI [LINK]
Cykl 14 obrazów "Drogi Krzyżowej" znalazł się w katalogu aukcji "Wlastimil Hofman - życie i twórczość" oraz był prezentowany na wystawie monograficznej Krakowskiego Domu Aukcyjnego o tym samym tytule.
