SKARŻYŃSKI Jerzy
Tytuł: | Kompozycja (1956) |
Technika: | technika mieszana, tektura |
Wymiary: | 59 x 27,5 cm 65 x 33,5 cm (z oprawą) |
Uwagi: | sygnowany p.d.: " SKARŻYŃSKI 56." PRACA NIEDOSTĘPNA |
JERZY SKARŻYŃSKI - NOTA BIOGRAFICZNA
Jerzy Skarżyński urodził się w 1924 roku w Krakowie, zmarł tamże w roku 2004. W latach 1940-1942 studiował w krakowskiej Kunstgewerbeschule. W czasie wojny związany był z grupą plastyków i podziemnym teatrem Tadeusza Kantora. Po wojnie, w latach 1946-1948, kontynuował naukę na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, uczęszczając równolegle na zajęcia do tutejszej Akademii Sztuk Pięknych.
Artysta był współzałożycielem Grupy Młodych Plastyków, Klubu Artystów oraz reaktywowanej w 1957 roku Grupy Krakowskiej. W latach 1948-1958 był związany z Teatrem Lalki i Maski Groteska, dla którego, wraz z żoną, Lidią Minticz-Skarżyńską oraz Kazimierzem Mikulskim, stworzył charakterystyczny styl scenograficzny czerpiący ze sztuki surrealizmu. Później współpracował z Teatrem Starym w Krakowie, Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Ateneum i Teatrem Dramatycznym w Warszawie, Teatrem Rozmaitości we Wrocławiu, Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, i opolskim teatrem Jerzego Grotowskiego. Jerzy Skarżyński pracował również przy realizacjach filmowych, projektował scenografię m. in. do filmu Wojciecha Hasa Rękopis znaleziony w Saragossie (1964). Od 1970 roku wraz z żoną wykładał scenografię na ASP w Krakowie.
Jerzy Skarżyński uprawiał malarstwo sztalugowe, rysunek, komiks oraz ilustrację książkową, jednak przede wszystkim projektował plakaty i zajmował się scenografią teatralną oraz filmową. W dziedzinie dekoracji scenicznej zwracał szczególną uwagę na kolor i światło. Najczęściej współpracował z żoną, wspomnianą już Lidią Minticz-Skarżyńską, która zajmowała się głównie projektowaniem kostiumów.
Malarstwo artysta traktował jako sprawę prywatną, element życia osobistego, dlatego też rzadko wystawiał swoje prace. W listopadzie 1955 roku brał udział w słynnej wystawie „Dziewięciu” zorganizowanej w krakowskim Domu Plastyków. Prace Jerzego Skarżyńskiego były tam pokazywane obok dzieł Tadeusza Brzozowskiego, Marii Jaremy, Tadeusza Kantora, Jadwigi Maziarskiej, Kazimierza Mikulskiego, Jerzego Nowosielskiego, Erny Rosenstein, oraz Jonasza Sterna.
Prace Jerzego Skrażyńskiego wyrastają z nurtu surrealizmu. Artysta zestawiał ze sobą na płótnach zdeformowane figury oraz nieprecyzyjne kształty organiczne. Postać ludzką sprowadzał do roli przedmiotu, nadawał jej metaforyczny sens. Od pewnego momentu malarz odszedł całkowicie od figuracji, tworząc abstrakcyjne kompozycje z plazmowatych, bezkształtnych, biologicznych form. Często też nadawał swoim obrazom tajemnicze tytuły, a w latach 60. chętnie eksperymentował z fakturą prac. Ogólnie malarstwo Jerzego Skarżyńskiego charakteryzuje się refleksyjnością i nastrojem grozy.
Twórczość artysty niekiedy porównuje się do obrazów René Magritte’a lub Roberto Matty.
Artysta był wielokrotnie odznaczany za swoją twórczość, otrzymał np. Nagrodę Miasta Krakowa (1975), nagrodę na XI Międzynarodowym Salonie Komiksu i Animacji w Lucce we Włoszech (1975), Nagrodę Resortową I stopnia (1977), nagrodę Ministra Kultury i Sztuki w dziedzinie sztuk plastycznych w zakresie scenografii i malarstwa (1998) oraz odznakę Zasłużony Działacz Kultury. Prace Jerzego Skarżyńskiego znajdują się w wielu muzeach w Polsce, m. in. w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie.