Blog

Obraz "Wieczorne spotkanie" (1887) na tle twórczości Tadeusza Rybkowskiego

Zapraszamy do lektury artykułu przedstawiającego obraz Tadeusza Rybkowskiego "Wieczorne spotkanie" (1887), który został sprzedany w ramach XX Aukcji Dzieł Sztuki Krakowskiego Domu Aukcyjnego, na szerszym tle twórczości tego artysty.

Obraz Tadeusza Rybkowskiego "Wieczorne spotkanie" (1887) został sprzedany w ramach XX Aukcji Dzieł Sztuki Krakowskiego Domu Aukcyjnego (18 X 2022).

Tadeusz Rybkowski (1848-1926) znany jest szczególnie jako malarz scen rodzajowych.
Wykształcenie artystyczne zdobył w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych i Akademii wiedeńskiej. Od 1878 roku prowadził własną pracownię w Wiedniu, a w 1893 roku na stałe przeniósł się do Lwowa, gdzie został profesorem malarstwa dekoracyjnego w Szkole Przemysłowej.
Tadeusz Rybkowski już za życia zyskał uznanie, a obecnie jego obrazy znajdują się w najlepszych kolekcjach muzealnych, m.in. w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie i Muzeum Narodowego w Krakowie czy Lwowskiej Galerii Obrazów.

Już w 1933 roku pisano o nim:
(...) zyskał sobie Rybkowski zasłużone dobrze miejsce na Parnasie polskim. Mógł on dostać się i na Parnas niemiecki, w czasie, kiedy to w Wiedniu zarabiał sumy i był przez tamtejszą ówczesną krytykę wysoko ceniony, nie mógł jednak nie wrócić do kraju, który tak ukochał.
[Cyt. za: Wystawa pośmiertna śp. Rybkowskiego Tadeusza, 5. luty - 1. marzec 1933, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie, Lwów 1933, s. 5.]

W twórczości Tadeusza Rybkowskiego dominowała tematyka rodzajowa, zdecydowanie najczęściej malował on sceny z życia wsi.
Oferowany w ramach XX Aukcji Dzieł Sztuki obraz "Wieczorne spotkanie" (1887) przedstawia pasterza bydła, trzymającego w założonych na plecach rękach bacik, przebywającego w towarzystwie siedzącej na ziemi kobiety z sierpem i koszem. Oboje zostali ukazani w trakcie odpoczynku przy ognisku.

Kompozycja została zdominowana przez pejzaż i przyrodę, pośród których przedstawione postacie i zwierzęta zdają się być tylko sztafażem. Postacie na pierwszym planie stanowią przy tym dominantę, przyciągając, dzięki odpowiedniemu wyważeniu kompozycyjnemu, wzrok odbiorcy i wskazując na główny temat pracy.
Krzewy i drzewa otaczające centralnie umieszczone ognisko zostały namalowane z dużą drobiazgowością, co uwidacznia się w ukazaniu najdrobniejszych partii gałęzi i liści. W tle widoczna jest trzoda bydła, za którą znajduje się rozległy las. Po lewej stronie, zza drzew subtelnie wydobywa się sylwetka niewielkiego kościoła.
Pracę charakteryzują precyzyjnie oddane detale i realizm ukazania pejzażu, w którym barwy płynnie się przenikają i tworzą malownicze otoczenie oraz wyjątkowo trafnie oddają nastrój i kolorystykę wieczoru.
Na dodatkową uwagę zasługuje wydłużony, horyzontalny format płótna, który był popularny nie tylko w twórczości Tadeusza Rybkowskiego, ale szerzej - w sztuce malarzy realistów końca XIX wieku.

Kompozycyjnie obraz podporządkowuje się umieszczonemu centralnie przedstawieniu ogniska. Takie rozwiązanie nie jest odosobnione w dorobku artystycznym Tadeusza Rybkowskiego. W dziele "Czaty Kozackie" ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie malarz, podobnie jak w prezentowanym w katalogu XX Aukcji Dzieł Sztuki obrazie, ukazał postacie w pobliżu ogniska, dodatkowo oddając za pomocą tlącego się drewna nastrój wyciszenia.

W obrazie "Wieczorne spotkanie" (1887) widoczna jest również kolejna tendencja w twórczości lwowskiego artysty, który w swoich złożonych z wielu elementów pracach portretował ludzi, zwierzęta i budynki niemal zawsze na tle krajobrazu lub zamglonej scenerii. W oferowanym dziele postacie i bydło zostały ukazane pośród ciemnych barw łąki i pobliskiej roślinności. W tle z kolei jest widoczna sylwetka niewielkiego kościoła, który, wraz z poprzedzającym go gajem, jest delikatnie otoczony mgłą.
Podobne rozwiązania można zauważyć w takich obrazach jak "Targ przed Wielkanocą na placu Bernardyńskim we Lwowie w roku 1895" (1895, Muzeum Narodowe w Warszawie), w którym to Tadeusz Rybkowski ukazał na tle panoramy miasta barwny tłum, a także w pracy "Targ w Przemyślu" (1883, Muzeum Narodowe w Warszawie), gdzie główną rolę odgrywa mgła.

W katalogu pośmiertnej wystawy napisano o artyście w następujący sposób, trafnie opisując podejście Tadeusza Rybkowskiego do malarstwa:
Nie dbający o zaszczyty i sławę dla siebie, które mu towarzyszą, cieszący się z każdego sukcesu kolegi, był Rybkowski reprezentantem dawnych kierunków, dla których obowiązującą rzeczą były między innemi: najlepsze opracowanie strony technicznej, szczerość i miłość malowanego przedmiotu, oraz pozostawanie sobą, kosztem choćby opierania się prądom chwili.

Obraz "Wieczorne spotkanie" (1887) jest więc reprezentatywnym przykładem twórczości Tadeusza Rybkowskiego. Dzieło zawiera w sobie najlepsze cechy malarstwa swojego autora oraz charakterystyczne dla niego rozwiązania kompozycyjne i motywy tematyczne.

Opracowanie artykułu: Miłosz Kargol, Krakowski Dom Aukcyjny^®

Zdjęcia obrazu Tadeusza Rybkowskiego "Wieczorne spotkanie" (1887) wykorzystane w artykule: fot. Agnieszka Stefańczyk, Krakowski Dom Aukcyjny^®

Wybrana bibliografia:

• Malinowski J., Malarstwo polskie XIX wieku, Warszawa 2003.
• Sztuka polska, t. VI: Sztuka XIX wieku (z uzupełnieniem o sztukę Śląska i Pomorza Zachodniego), red. J. Malinowski, Warszawa 2021.
• Wystawa pośmiertna śp. Rybkowskiego Tadeusza, 5. luty - 1. marzec 1933, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie, Lwów 1933.

Biografia Tadeusza Rybkowskiego dostępna na stronie [ZOBACZ]

powrót do listy wpisów