Blog
Twórczość Kazimierza Mikulskiego w kontekście obrazu "Paw przemieniony w dziewczynę" (1994)
Zapraszamy do lektury artykułu na temat twórczości Kazimierza Mikulskiego w kontekście obrazu "Paw przemieniony w dziewczynę" (1994).
Kazimierz Mikulski (1918-1998) był twórcą związanym z krakowskim środowiskiem artystycznym. Artysta wielokrotnie eksperymentował ze swoim malarstwem i czerpał liczne inspiracje z bogatego repertuaru form i treści klasyków sztuki dawnej oraz współczesnej. W tym temacie pisał Jerzy Madeyski w katalogu wystawy, podkreślając siłę obrazów Kazimierza Mikulskiego:
"Zresztą Mikulski potrafi wszystko. Potrafi być dostojny i monumentalny, bądź raczej - jest nim niemal zawsze i niezależnie od formatu. Potrafi jak nikt idealizować i potrafi w sposób nieodparcie zabawny przedstawić człowieka i nawet zwierzęta w karykaturze. Potrafi więc w nas obudzić wszystkie uczucia i sterować nimi w zamierzony sposób. Wszystkie, z wyjątkiem jednego: z wyjątkiem uczuć niskich, płaskich i nieładnych. I dzięki mu za to".
Jerzy Madeyski, Kazimierz Mikulski - rysunki i collage, Kraków 1998 [katalog wystawy]
Obraz "Paw przemieniony w dziewczynę" autorstwa Kazimierza Mikulskiego został sprzedany w ramach oferty Krakowskiego Domu Aukcyjnego.
Kazimierz Mikulski (1918-1998)
"Paw przemieniony w dziewczynę" (1994)
Technika: olej, płótno
Wymiary: 73,5 x 50,5 cm
Sygnowany i opisany na odwrocie: "Paw / przemieniony / w dziewczynę | KMikulski | Kraków 94"
Twórczość Kazimierza Mikulskiego wpisuje się w nurt malarstwa metaforycznego oraz surrealistycznego. Kompozycje jego autorstwa odwołują się do poetyki marzeń sennych, które wpływają na liryczny i tajemniczy charakter prac. Malarstwo artysty było przy tym zdominowane przez przedstawienia kobiet. Praca "Paw przemieniony w dziewczynę" (1994) jest reprezentatywnym przykładem twórczości tego artysty zarówno pod względem formy jak i treści. Obraz jest utrzymany w konwencji realizmu, przetworzonej przez charakterystyczną dla artysty płaską plamę barwną i linearność form.
Warto zaznaczyć, że obraz był prezentowany oraz reprodukowany w katalogu wystawy "Kazimierz Mikulski - nowe obrazy" (1997), w którym również podkreślono rolę kobiecego aktu w malarstwie artysty:
"Nagie panie o idealnych kształtach są jednocześnie tajemnicze i niewinne. (...) Dla artysty kobieta jest zjawiskiem, dla którego i warto żyć, i nie warto umierać".
Marek Sołtysik, Kazimierz Mikulski - nowe obrazy, Kraków 1997 [katalog wystawy].
Sandro Botticelli, "Narodziny Wenus" (ok. 1485), fragment
[Fot. Google Art Project]
Lucas Cranach St., "Wenus i Kupidyn", fragment
[Fot. MNAR]
Kazimierz Mikulski, "Paw przemieniony w dziewczynę" (1994), fragment
[Fot. Agnieszka Stefańczyk, Krakowski Dom Aukcyjny®]
Kazimierz Mikulski w swoim malarstwie wielokrotnie odwoływał się do prac dawnych mistrzów, jak m.in. w kolażu "Nocne ptaki" (1975), gdzie ukazana postać to Wenus bezpośrednio zaczerpnięta z "Narodzin" autorstwa Sandra Botticellego. W przypadku obrazu "Paw przemieniony w dziewczynę" w przedstawieniu kobiety również są zauważalne inspiracje renesansowym sposobem ukazywania kobiecego piękna. Poza wspomnianymi "Narodzinami Wenus", sposób przedstawienia ciała i rozwiane w powietrzu włosy kobiety, nasuwają skojarzenia z twórczością Lucasa Cranacha Starszego, którego twórczość była dla Kazimierza Mikulskiego źródłem licznych inspiracji.
Salvador Dali, "Révérence du groseillier" z cyklu "Flordali - Les Fruits", ed. 20/35
[Fot.Agnieszka Stefańczyk, Krakowski Dom Aukcyjny®]
Kazimierz Mikulski, "Paw przemieniony w dziewczynę" (1994), fragment
[Fot. Agnieszka Stefańczyk, Krakowski Dom Aukcyjny®]
Poetycki i zarazem tajemniczy świat wykreowany przez Kazimierza Mikulskiego jest silnie osadzony w tradycji malarstwa surrealistycznego i wykazuje wiele powiązań ze sztuką m.in. Paula Delvaux oraz Rene Magritta. W pracy "Paw przemieniony w dziewczynę" można odnaleźć wiele zabiegów, które wpisują się w rozwiązania popularne wśród surrealistów.
Połączenie kobiety z postacią ptaka występowało choćby w twórczości Maxa Ernsta ("Toaleta Panny Młodej"), z kolei obecne na płótnie przedstawienia oczu, były przez malarzy z tego nurtu powszechnie wykorzystywane i wpływały na metaforyczny wydźwięk ich prac. W tym miejscu warto choćby wymienić twórczość Salvadora Dalego (np. "Révérence du groseillier" z cyklu "Flordali - Les Fruits" (1969).
W prezentowanym obrazie występują również inne charakterystyczne dla Kazimierza Mikulskiego zabiegi, jak ukazanie postaci na tle niedookreślonej pustej przestrzeni, która jest utrzymana w chłodnych barwach, oraz przedstawienie zwierząt w towarzystwie człowieka. Artysta w wypracowanej przez siebie formule malarskiej tworzył liryczne w wyrazie przedstawienia kobiet, które cechuje melancholiczny nastrój, który potęguje baśniowo-senny klimat jego obrazów.
