CHEŁMOŃSKI Józef

JÓZEF CHEŁMOŃSKI

Józef Chełmoński, "Autoportret" (1902), olej, płótno, Muzeum Narodowe w Warszawie
[źródło: Cyfrowe MNW]

Józef Chełmoński urodził się w 1849 roku, zmarł w 1914 roku. W latach 1867-1872 studiował w Warszawie u Wojciecha Gersona oraz uczył się w tamtejszej Klasie Rysunkowej. Jego edukację dopełniły studia na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, które ukończył w 1875 roku. W okresie monachijskim utrzymywał kontakty z przebywającymi tam polskimi malarzami oraz wystawiał z Kunstvereinem. Ważnym momentem w życiu artysty były podróże na Podole i Ukrainę, które znacząco wpłynęły na twórczość Józefa Chełmońskiego. Następne 12 lat życia spędził w Paryżu, zaś do kraju powrócił w 1887 roku. Początkowo zamieszkał w Warszawie, jednak po dwóch latach przeprowadził się do Kuklówki na Mazowszu. W 1897 otrzymał tytuł honorowego przewodniczącego Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka".

Malarstwo Józefa Chełmońskiego

Artysta był przedstawicielem malarstwa realistycznego. Malował głównie rodzime pejzaże odznaczające się nastrojowością oraz sceny z życia ludności wiejskiej. W jego dorobku odnaleźć można także portrety i sceny batalistyczne. W jego dziełach da się wyczuć ogromną wrażliwość na piękno rodzimego krajobrazu.

Leon Wyczółkowski, "Portret Józefa Chełmońskiego" (1904), litografia, papier, Muzeum Narodowe w Krakowie
[źródło: Zbiory Cyfrowe MNK]

Józef Chełmoński bywa określany jako jeden z najwybitniejszych polskich malarzy schyłku XIX wieku. W trakcie studiów w Monachium artysta rozbudował swój warsztat realisty, który momentami zbliżał się do naturalizmu. W latach 1875-1887 kiedy artysta przebywał w Paryżu, jego płótna zyskały duży rozgłos. Obrazy ukazujące kresowe karczmy, jarmarki, polowania i konne zaprzęgi znalazły uznanie wśród krytyków i kolekcjonerów. Po powrocie artysty do kraju dużą rolę w jego malarstwie zaczęły odgrywać złożone efekty luministyczne. Artysta w pełen emocji sposób zaczął wówczas przedstawiać pejzaże, w których często ukazywał ptaki.

Józef Chełmoński jest powszechnie znany jako twórca jedynych w swoim rodzaju obrazów, które trafnie oddają ducha rodzimego krajobrazu i charakter kresowych wsi. Artysta w swoich pracach w niespotykany sposób łączył realizm z własnymi odczuciami, w związku z czym w wielu obrazach Józefa Chełmońskiego można dostrzec treści o charakterze symbolicznym.

Artysta był również rysownikiem i ilustratorem, współpracował m.in. z "Tygodnikiem Ilustrowanym".

Józef Chełmoński, fot. Konrad Brandel
[źródło: POLONA]

Józef Chełmoński - wystawy, wyróżnienia i kolekcje

Już pod koniec XIX wieku artysta zyskał duże uznanie, a wśród licznych osiągnięć warto wymienić Grand Prix w Paryżu, indywidualną wystawę w 1980 roku w TZSP i złoty medal w San Francisco. W 1907 roku w Krakowie i we Lwowie odbyły się wystawy prac artysty. W 1987 roku w Poznaniu miała miejsce duża wystawa poświęcona twórczości Józefa Chełmońskiego.

Obecnie obrazy Józefa Chełmońskiego można znaleźć w najważniejszych polskich kolekcjach dzieł sztuki. Prace artysty znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Warszawie i Muzeum Narodowym w Poznaniu.

Teksty o Józefie Chełmońskim:

"Lat temu 44, na ulicy Brackiej, w pracowni Gersona, spotkałem pierwszy raz Chełmońskiego. Był to dobrze zbudowany, średniego wzrostu młodzieniec, o blado-niebieskich oczach,blond włosach, obciętych równo z uszami. Ubrany był bardzo biednie, w jakieś znoszone ubranie. Rysował z gipsu »Amora naciągającego łuk«".

"Bezprzykładna pamięć wzrokowa i siła zatrzymywanych wrażeń - sprawiały to, że Chełmoński mógł cały obraz zrobić z pamięci, co bezsprzecznie jest najpewniejszym sposobem odtwarzania własnych wrażeń, ale tu sposób tworzenia wymaga bezwzględnego opanowania rysunku - no i wielkiego daru, talentu. [...] Niektóre ruchy koni, które trwają ułamki sekundy, Chełmoński malował, choć dopiero w kilkanaście lat potem wynaleziono momentalną fotografię, która stwierdziła ścisłość jego błyskawicznych spostrzeżeń."

~ Antoni Piotrowski

[Cyt. za: idem, Józef Chełmoński: wspomnienie, Kraków, ok. 1925, s. 7, 10-11.]

Przyjmujemy obrazy Józefa Chełmońskiego na aukcje sztuki - wycena obrazów, skup i sprzedaż aukcyjna sztuki Józefa Chełmońskiego.
Jeśli chcą Państwo sprzedać dzieła Józefa Chełmońskiego, zapraszamy do kontaktu [link].

Zobacz galerię obrazów Józefa Chełmońskiego w Krakowskim Domu Aukcyjnym [link].