Pływający (1999)

SOTER AUGUST JAXA-MAŁACHOWSKI

Soter August Jaxa-Małachowski
[Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe]

Soter August Jaxa-Małachowski urodził się w 1867 roku w Wolanowie, zmarł 11 czerwca 1952 roku w Krakowie. Uczęszczał do szkoły średniej w Odessie. W zakresie sztuk plastycznych początkowo kształcił się w szkole rysunku, w latach 1892-1894 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Floriana Cynka, Izydora Jabłońskiego i Władysława Łuszczkiewicza. Następnie kształcił się w szkole Stanisława Grocholskiego w Monachium. W 1901 roku artysta ożenił się z Jadwigą Younga de Lenie. W 1902 roku wrócił z Monachium do Krakowa, a po dwóch latach przeniósł się do Zakopanego. W latach 1905, 1925 i 1928 podróżował do Włoch. Artysta przez większość życia był związany z Krakowem.

Soter Jaxa-Małachowski był członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie.

Malarstwo Sotera Jaxa-Małachowskiego

Soter Jaxa-Małachowski był artystą przez lata związanym z krakowskim środowiskiem artystycznym, jest obecnie uważany za jednego z najwybitniejszych polskich marynistów. Artysta ze względu na podejmowaną tematykę i techniczną maestrię bywa porównywany do Iwana Ajwazowskiego.

W dorobku artystycznym malarza można odnaleźć zarówno nastrojowe widoki Tatr, jak i zaułki Krakowa oraz niezwykle liczne sceny morskie znad Bałtyku i Morza Śródziemnomorskiego. W dwudziestoleciu międzywojennym wielkim powodzeniem cieszyły się zwłaszcza płótna o tematyce marynistycznej. W związku z odzyskaniem przez Polskę dostępu do morza, artysta regularnie odwiedzał bałtyckie wybrzeże.

Artysta potrafił oddać bogactwo odcieni kolorów morza oraz specyfikę pejzażu morskiego wynikającą ze zmiennej pogody. Jego realistyczny styl malarski zawierał w sobie dekoracyjną idealizację, która wpływała na nastrojowość i niepowtarzalność każdej z prac. Precyzyjne i nieoczywiste kompozycje Sotera Jaxa-Małchowskiego cechuje niezwykła dbałość o detale i mistrzostwo w kształtowaniu plamy barwnej.

Soter Jaxa-Małąchowski wiele podróżował i często się przeprowadzał, z kolei każde z odwiedzonych przez niego miejsc było utrwalane na płótnie. Najlepsze prace artysty powstały przed I wojną światową, wówczas przeważnie pracował w technice gwaszu i akwareli oraz pastelu. Warto mieć na uwadze, że niekiedy artysta tworzył również w technice olejnej.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego prace Sotera Augusta Jaxa-Małachowskiego były niezwykle popularne wśród kolekcjonerów sztuki.

Soter Jaxa-Małachowski - wystawy i kolekcje

Artysta często wystawiał swoje prace w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Brał także udział w wielu wystawach: w Pałacu Spiskim w Krakowie (1901); I Salonie Okrężnym artystów polskich (1903); I Wystawie Niezależnych w Krakowie(1911); salonach ZPAP w Warszawie, Krakowie i Lwowie; Wystawie Sztuki Rodzimej (1924); III Wystawie Niezależnych (1927); Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (1929). Największe kolekcje swoich prac zaprezentował na wystawach zbiorowych w krakowskim TPSP W 1932, 1938 oraz 1947.

Obrazy Sotera Jaxa-Małachowskiego znajdują się w zbiorach, m.in. Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Morskiego w Gdańsku i Muzeum Miasta Gdyni.

Teksty na temat twórczości Sotera Augusta Jaxa-Małachowskiego:

Katarzyna Łomnicka "Soter August Jaxa-Małachowski"

"Podobnie jak w całym swoim malarstwie, również i w widokach Krakowa artysta zwracał uwagę na problematykę światła. Często tworzy nokturny, w których potrafił oddać klimat wieczornego pejzażu miejskiego oświetlonego światłem latarni." "Niektóre obrazy Sotera Jaxy Małachowskiego posiadają obecnie także walor historyczny, wynikający z uwiecznienia przez artystę budowli nieistniejących już w miejskim pejzażu Krakowa."

"Do ulubionych krakowskich tematów Sotera należał widok Wawelu malowany o różnych porach roku, zarówno w lecie, jak i zimą, przedstawiany zazwyczaj w panoramicznym ujęciu od strony Zwierzyńca i Dębnik, z zakolem Wisły na pierwszym planie. W kompozycjach tych artysta łączył swoje zainteresowanie architekturą Krakowa oraz tematyką związaną z wodą."

"Począwszy od lat dwudziestych Jaxa-Małachowski niemal corocznie udawał się nad polskie Wybrzeże. W przypadku tego malarza, od dzieciństwa przecież zafascynowanego morzem, wyjazdy te były nie tyle uleganiem powszechnej modzie na Bałtyk, co rzeczywistą i niemal wrodzoną potrzebą obcowania z morskim żywiołem."

~ Katarzyna Łomnicka

[Cyt. za: tekst w katalogu "Soter August Jaxa-Małachowski", Wydawca Grzegorz Kudelski, Kraków 2014.]

Pochodzący z naszej galerii, jeden z największych obrazów Sotera Jaxa-Małachowskiego na wystawie w MHK

Miło nam poinformować, iż zakupioną w naszej galerii pracę Sotera Jaxa-Małachowskiego, można było obejrzeć podczas wystawy w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa - W 150-lecie urodzin Artysty. Jest to najprawdopodobniej największy (135 x 180 cm) obraz Jaxa-Małachowskiego jaki do tej pory był przedmiotem obrotu na polskim rynku sztuki.

Soter Jaxa-Małachowski, Finale (1915), olej, płótno, 135 x 180 cm.

Praca powstała w okresie gdy malarz, tworzył głównie prace olejne na płótnie. Tytuł pracy: Finale pochodzi z języka włoskiego oznacza finałowy, rozstrzygający. Obraz przedstawia wzburzone morze, które unosi na swojej powierzchni łódź pełną ludzi. Po dłuższym przyjrzeniu się pracy, można dostrzec rozsiane po płaszczyźnie płótna topiące się postaci. Artysta komponując ten obraz, zwrócił szczególną uwagę na ukazanie ogromu i siły natury w zderzeniu z małością ludzi.

Na odwrocie pracy widnieje metka Towarzystwa Sztuk Pięknych w Krakowie. Jak dowiadujemy się z niej, cena pracy wynosiła 5000 koron. (Dla przykładu w 1916 roku 1 litr mleka kosztował 1 koronę)

W katalogu na temat twórczości artysty czytamy:

"Obrazy marynistyczne Jaxy-Małachowskiego cieszyły się w okresie międzywojennym dużym zainteresowaniem wśród publiczności wystaw i bywalców salonów sztuki. Rosnąca popularność prac artysty sprawiła, iż w 1927 nakładem krakowskiego Wydawnictwa Salonu Malarzy Polskich w ramach cyklu "Cuda Polskiego Morza" ukazał się zbiór dziesięciu pocztówek z reprodukcjami najbardziej znanych i cenionych wówczas obrazów Sotera malowanych nad Bałtykiem. Były to kompozycje: Poranek, Rybacy, Na plaży, Wrzosy, Cisza w zatoce, Przed burzą, Po burzy, O zmierzchu, Zachód słońca, Noc księżycowa."

~ Katarzyna Łomnicka, Soter August Jaxa-Małachowski 1967-1952, Kraków 2014, s. 119.

Obraz Sotera Jaxa-Małachowskiego "Finale" wziął udział w wystawie prac artysty w Muzeum Historycznym Krakowa. Ekspozycja trwała do 7 stycznia 2018 r. Wernisaż wystawy odbył się 6 października 2017 r. o godz. 17.00. Więcej informacji o wystawie na stronie muzeum.

Wystawie towarzyszy katalog wydany przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. W tekście towarzyszącym ekspozycji opisany został obraz "Finale":

"Bliższa jednak twórczości Ajwazowskiego jest prezentowana na wystawie scena Finale z 1915 roku (wł. prywatna), w której malarz zastosował podobną kompozycję. Dzięki wprowadzeniu wysokiej linii horyzontu, na której wśród mgły i deszczu majaczący tonący okręt, artysta oddał żywioł morskich fal miotających, niczym łupiną orzecha, szalupą z rozbitkami. Ten malarski zabieg doskonale spotęgował dramatyzm kompozycji, oddając nikłość ludzkiego życia wobec morskiego żywiołu."

~ Katarzyna Łomnicka, Tekst towarzyszący wystawie "Soter Jaxa-Małachowski W 150-lecie urodzin artysty", Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków 2017, s. 57-59.

Przyjmujemy obrazy Sotera Augusta Jaxa-Małachowskiego na aukcje sztuki - wycena obrazów, skup i sprzedaż aukcyjna sztuki Sotera Augusta Jaxa-Małachowskiego.
Jeśli chcą Państwo sprzedać dzieła Sotera Augusta Jaxa-Małachowskiego, zapraszamy do kontaktu [link].

Zobacz galerię obrazów Sotera Augusta Jaxa-Małachowskiego w Krakowskim Domu Aukcyjnym [link].

NIEDOSTĘPNE OBRAZY SOTERA JAXA-MAŁACHOWSKIEGO