AS 4 (1985)

HENRYK STAŻEWSKI

Henryk Stażewski urodził się 9 stycznia 1894 roku w Warszawie, zmarł 10 czerwca 1988 roku tamże. Był jednym z pionierów sztuki awangardowej w Polsce. Działał w wielu wpływowych kręgach artystycznych, które sprzeciwiały się akademickiemu malarstwu zamkniętemu w ramach propagowanych na artystycznych uczelniach schematów. Studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych u Stanisława Lentza, malarza i ilustratora tworzącego realistyczne obrazy przedstawiające sceny rodzajowe i historyczne. Henryk Stażewski jednak nie podzielał poglądów artystycznych swojego mistrza.

W 1917 roku, jeszcze w trakcie studiów artystycznych, związał się z awangardowym ugrupowaniem "Ekspresjoniści Polscy" (później "Formiści") czerpiących inspiracje ze sztuki ludowej, kubizmu oraz ekspresjonizmu. Jego członkami byli także Tytus Czyżewski, Andrzej Pronaszko, Szymon Rutkowski, Konrad Winkler, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Romuald Kamil Witkowski i Leon Chwistek. Członkowie brali udział w zbiorowych Wystawach Formistów Polskich i wydawali własne pismo "Formiści".

W kolejnych latach Henryk Stażewski stał się inicjatorem kilku innych grup artystycznych: "Blok", "Praesens" i "a.r.". Dołączył także do międzynarodowych kręgów zrzeszonych pod nazwami "Cercle et Carré" i "Abstraction-Création". W 1927 roku w Warszawskim Hotelu Polonia zorganizował pierwszą zagraniczną wystawę malarstwa Kazimierza Malewicza.

Twórczość Henryka Stażewskiego

Henryk Stażewski tworzył geometryczną abstrakcję, która bliska była konstruktywizmowi. Jego dorobek obejmuje obrazy na płótnie oraz asamblaże łączące w sobie wiele materiałów: metale, tworzywa naturalne i sztuczne. Ważnym elementem każdej pracy była mocna gra światła i cienia uzyskiwana świadomie przez artystę poprzez specyficzny sposób przytwierdzania do płaszczyzny elementów kompozycji.

Artysta tworzył statyczne kompozycje, które były zdominowane przez pionowe i poziome kształty. Całość przedstawiał w czystej i kontrastowej gamie barwnej, lub w kolorystyce bliskiej monochromatyzmowi. Od końca lat 30. Henryk Stażewski działał na rzecz zdynamizowania swoich kompozycji poprzez stosowanie linii diagonalnych. Po drugiej wojnie światowej artysta tworzył prace pozostające na granicy abstrakcji i figuracji. Do abstrakcji powrócił w połowie lat 50., kiedy to stworzył serię reliefów, w których wykorzystał różne materiały dla uzyskania wrażenia ruchu. W latach 60. i 70. twórczość Henryka Stażewskiego wpisywała się w rozwiązania charakterystyczne dla abstrakcji geometrycznej. Przekonanie towarzyszące artyście, że geometria łączy w sobie sztukę wszystkich epok, doprowadziło do stworzenia cyklu "Redukcje", w którym dużą rolę odgrywała pustka białych płaszczyzn i wyraźnie zaznaczone wiązki linii. W latach 70. artysta tworzył za pomocą farb akrylowych i wówczas barwa w jego pracach zyskała pełnię swojego wyrazu. Lata 80. były z kolei czasem, kiedy kolor wciąż odgrywał dużą rolę w kompozycjach artysty i wpływał na intensyfikację dynamicznej gry geometrycznych form.

Henryk Stażewski - wystawy i zbiory

Prace Henryka Stażewskiego były eksponowane na licznych wystawach w kraju i za granicą. Artysta brał udział w wystawach m.in. w Paryżu, Wenecji, Rzymie, Londynie, Nowym Jorku, Los Angeles i Tokio.

W 1948 roku artysta wziął udział w I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie, a w 1957 roku był współorganizatorem II Wystawy Sztuki Współczesnej mającej miejsce w warszawskiej Zachęcie.

Prace autorstwa Henryka Stażewskiego znajdują się w wielu kolekcjach prywatnych i publicznych. Dzieła tego twórcy można znaleźć m.in. w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi, Zachęty - Narodowej Galerii Sztuki, Muzeum Sztuki Współczesnej we Wrocławiu, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Museum od Modern Art w Nowym Jorku i Tate Gallery w Londynie.

Henryk Stażewski o swojej twórczości:

"(...) Kształt nieokreślony o sejsmograficznym charakterze wywołuje różne reakcje uczuciowe u różnych ludzi. Kształt geometryczny koło, kwadrat, trójkąt działa jednakowo na wszystkich. Te same reakcje subiektywne wywołuje niezdecydowany kolor, który powstał ze zmieszania różnych kolorów, natomiast barwy zasadnicze – czerwona, niebieska, żółta są najbardziej obiektywne. Przez wprowadzenie prostej elementarnej formy sztuka staje się zdyscyplinowaną, koordynującą poszczególne wysiłki. Indywidualizm, opierający się na absolutnej wolności i swobodzie, nigdzie nie prowadził i nikogo nie uczył, kontemplując własną realność i żonglując subiektywną wrażeniowością. W tej sztuce artysta nic nie "mówił", wyrażał tylko siebie za pomocą kolorów i linii ekspresyjnej. Sztuka poszukująca zasad konstrukcji dzięki swoim rygorom i opanowaniu umożliwia zbiorową współpracę i wytwarza wspólny nurt w systematycznym rozwijaniu problemów. Jej charakter poznawczy i odkrywczy wyraża się w ujmowaniu zjawisk wzrokowych w system formy, w poszukiwaniu prawa harmonii, które rządzi mechanizmem oka. Sztuka ta stwarza obiektywne środki porozumiewawcze z odbiorcą, kształtuje jego oko i umysł, uwrażliwia je na proporcje proste, narzuca "jedność widzenia" ujętego w ramy systemu".

~ Henryk Stażewski, "Kuźnica", nr 7, 1948.

[Cyt. za: Katalog wystawy Henryk Stażewski. Spectra Art Space Masters, Galeria Sztuki Współczesnej Anny i Jerzego Staraków, Warszawa 23 kwietnia-31 lipca 2016.]

Przyjmujemy obrazy Henryka Stażewskiego na aukcje sztuki - wycena obrazów, skup i sprzedaż aukcyjna sztuki Henryka Stażewskiego.
Jeśli chcą Państwo sprzedać dzieła Henryka Stażewskiego, zapraszamy do kontaktu [link].

Zobacz galerię obrazów Henryka Stażewskiego w Krakowskim Domu Aukcyjnym [link].

NIEDOSTĘPNE OBRAZY HENRYKA STAŻEWSKIEGO