NOWOSIELSKI Jerzy
Jerzy Nowosielski - notowania aukcyjne
Aktualna oferta aukcyjna Jerzego Nowosielskiego. Wyniki aukcyjne. Biografia
Zachęcamy do zgłaszania prac Jerzego Nowosielskiego na aukcję [kontakt]
Tytuł: | Półakt | Szkice postaci i projekt dla Państwowego Teatru Lalek Arlekin (praca dwustronna) |
Technika: | ołówek, tempera, papier |
Wymiary: | 26 x 14 cm (recto), 27,5 x 14,5 cm (verso) - w świetle passe-partout 84 x 71 cm (z oprawą) |
Uwagi: | Sygnowany na stronie z projektem dla Państwowego Teatru Lalek Arlekin śr.d.: "J.N." |
Sprzedane: | XXIII Aukcja Dzieł Sztuki (16 III 2023) |
Cena wywoławcza: | 9000 zł |
Cena uzyskana: | 9000 zł |
Tytuł: | Portret |
Technika: | litografia, papier, ed. 57/300 |
Wymiary: | 29,5 x 19,9 cm 35,7 x 27 cm (z oprawą) |
Uwagi: | Sygnowana ołówkiem p.d.: "JERZY NOWOSIELSKI" Opisana ołówkiem l.d.: "57/300" |
Sprzedane: | XVI Aukcja Dzieł Sztuki (14 VI 2022) |
Cena wywoławcza: | 2600 zł |
Cena uzyskana: | 4200 zł |
Tytuł: | Cerkiew (ikonostas) (ok. 1950) |
Technika: | kredka, tusz, papier |
Wymiary: | 29,7 x 21 cm 77 x 66 cm (wymiary z oprawą) |
Uwagi: | Sygnowany ołówkiem p.d.: "J.N"
OPIS PRACY: W latach 50. Jerzy Nowosielski zajmował się przede wszystkim pracą przy projektowaniu i dekorowaniu wnętrz cerkwi oraz kościołów – wykonywał polichromie, obrazy, ikonostasy oraz pojedyncze ikony. Wspomniany okres to również czas, w którym artysta posługiwał się przede wszystkim czystą linią, wtedy też powstało wiele rysunków i szkiców ukazujących wnętrza sakralne. "Cerkiew (ikonostas)" to jeden z koncepcyjnych rysunków projektowych powstałych właśnie w latach 50. XX wieku. Szkic ten jest formą notatki, stanowi artystyczny zapis pomysłu artysty na rozplanowanie dwóch ikonostasów. Mniej rozbudowany projekt znajdujący się w dolnej części kompozycji mógł być związany z pracami Jerzego Nowosielskiego nad wyposażeniem wnętrza cerkwi pw. Przemienienia Pańskiego w Grabarce (realizacja we współpracy z Adamem Stalony-Dobrzańskim w latach 60., obecnie niezachowane – zostało zniszczone w 1990 roku w wyniku pożaru świątyni). |
Sprzedane: | VIII Aukcja Dzieł Sztuki (14 IV 2021) |
Cena wywoławcza: | 9600 zł |
Cena uzyskana: | 9600 zł |
Tytuł: | Portret (1992) |
Technika: | tusz, karton |
Wymiary: | 40 x 30,5 cm 50,5 x 41 cm (z oprawą) |
Uwagi: | Sygnowany i datowany l.g.: "JERZY NOWOSIELSKI 1992"
PRACA NIEDOSTĘPNA OPIS PRACY: Jerzy Nowosielski jest znany ze swojego unikalnego stylu, na który składały się tradycyjne tematy i motywy ikonograficzne oraz na wskroś współczesna forma artystyczna. Artysta bywa określany jako jeden z najbardziej wyjątkowych twórców w polskiej historii sztuki. Prezentowany ujęty z profilu portret został wykonany w charakterystyczny dla Jerzego Nowosielskiego sposób, przy użyciu cienkiej, ostrej linii tuszu. Malarz w znamienny dla siebie, uproszczony i precyzyjny zarazem sposób ukazał hieratyczną w wyrazie postać, najpewniej kobiety, na co wskazują z lekka zaznaczone jedynie długie włosy okalające twarz. Oferowana praca zaskakuje finezją w kształtowaniu postaci i ukazuje jednocześnie rolę rysunku w twórczości artystycznej. Prezentowany obiekt wpisuje się w cykl podobnych prac Jerzego Nowosielskiego rysowanych tuszem i ukazujących ascetyczne anonimowe portrety w ujęciu profilowym. |
Tytuł: | Narodzenie Najświętszej Maryi Panny (1965?) |
Technika: | tempera, deska |
Wymiary: | 48 x 34,4 cm |
Uwagi: | Ikona jest reprodukowana w publikacji dr Krystyny Czerni Nowosielski – sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin, Białystok 2019, s. 59. OPIS PRACY: Wiara chrześcijańska i liturgia wschodnia, w której został wychowany artysta, stanowiły ważne elementy w życiu i twórczości Jerzego Nowosielskiego. Prezentowana ikona wykonana została tradycyjną techniką, z wykorzystaniem tempery i deski, z zachowaniem odpowiedniej dla ikon stylizacji bizantynizującej. Ukazuje ona apokryficzną scenę narodzenia Maryi. W centrum ujęta została św. Anna w połogu, za której łożem stoi św. Joachim. W prawym dolnym rogu widoczna jest figura przytrzymującej Maryję akuszerki, obok naczynie, w którym obmyte zostało niemowlę. W ukształtowanym architektonicznie tle pojawiają się jeszcze dwie skierowane do siebie postaci w dalmatykach. Obok sylwetek św. Anny i św. Joachima artysta umieścił ich imiona w języku cerkiewnosłowiańskim, natomiast blisko Marii grecki tytel Meter Theou, jeszcze silniej nawiązując do tradycyjnego malarstwa ikonowego. Prezentowana praca była jedną z wersji ikony chramowej ze sceną narodzenia Maryi, jaka miała zostać umieszczona w ikonostasie cerkwi prawosławnej Narodzenia NMP w Gródku, we wnętrzu której Jerzy Nowosielski, we współpracy z Adamem Stalony-Dobrzańskim, zrealizował już wcześniej polichromię. Ostatecznie nie zdecydowano się na wykorzystanie ikon artysty w przegrodzie. Druga, wcześniejsza chronologicznie wersja ikony z 1954 roku do 2015 roku znajdowała się w krakowskiej kaplicy pw. śś. Borysa i Gleba. PRACA NIEDOSTĘPNA |
JERZY NOWOSIELSKI
Jerzy Nowosielski
[Fot. Andrzej Starmach (ze zbiorów Fundacji Nowosielskich)]
Jerzy Nowosielski urodził się w 1923 roku, zmarł 2011 roku w Krakowie. Był polskim malarzem, scenografem, autorem malowideł ściennych i rozważań teoretycznych na temat sztuki współczesnej i religii. Urodził się w Krakowie i został wychowany w unickiej tradycji prawosławia. Studia rozpoczął w 1940 roku w Staatliche Kunstgewerbeschule w Krakowie w pracowni Stanisława Kamockiego. W 1942 roku na kilka miesięcy przeniósł się do prawosławnej wspólnocie przy ławrze studyckiej św. Jana Chrzciciela w Uniowie pod Lwowem, gdzie studiował teorię i sztukę malowania ikon. Po wojnie kontynuował studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Eugeniusza Eibischa. Dyplom Jerzy Nowosielski uzyskał eksternistycznie w 1961 roku. Początkowo był asystentem Tadeusza Kantora, pozostając pod wpływem Tadeusza Brzozowskiego.
W latach 40. Jerzy Nowosielski należał do Grupy Młodych Plastyków, natomiast w latach 1957-1958 do Grupy "Piąte Koło". W 1950 roku artysta przeprowadził się do Łodzi, gdzie objął stanowisko w Państwowej Dyrekcji Teatru Lalek. Od 1957 roku związany był z reaktywowaną Grupą Krakowską.
Malarz był wykładowcą w PWSSP w Łodzi. W 1962 roku został profesorem w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1996 roku wraz z żoną założyli Fundację Nowosielskich, która przyznaje stypendia i nagrody za osiągnięcia artystyczne.
Malarstwo Jerzego Nowosielskiego
Na twórczość Jerzego Nowosielskiego wielki wpływ miała religia i duchowość. Dla ukształtowania artysty wielki wpływ miał jego młodzieńczy pobyt w Ławrze w Poczajowie na Wołyniu, oraz kontakt z ikonami ze zbiorów Muzeum Ukraińskiego we Lwowie. Artysta wspominając te doświadczenia stwierdził, że "tam narodził się duchowo".
Jerzy Nowosielski uprawiał malarstwo sztalugowe, malarstwo ścienne, rysunek. Począwszy od lat 40. tworzył abstrakcje geometryczne oraz kompozycje z syntetycznie ujętymi postaciami. W drugiej połowie lat 50. ukształtował się charakterystyczny styl artysty, który wywodził się z fascynacji malarstwem ikonowym i sztuką sakralną, oraz będący jednocześnie odzwierciedleniem poglądów artysty na malarstwo widziane jako synteza przedmiotowych i abstrakcyjnych aspektów rzeczywistości. W efekcie artysta łączył w swoim malarstwie codzienną tematykę z poetyką malarstwa ikonowego.
Obrazy Jerzego Nowosielskiego charakteryzują płasko kształtowane formy, które są obwiedzione ciemnym konturem. Artysta stosował czyste barwy, które w subtelny sposób ze sobą zestawiał. Zróżnicowane zainteresowania Jerzego Nowosielskiego przejawiały się w różnorodnej twórczości, na którą składały się obrazy, rysunki, grafiki, ikony, polichromie, projekty architektoniczne i scenograficzne. Pomimo przejścia w stronę abstrakcji artysta nie przestał tworzyć prac przedstawiających. Jerzy Nowosielski do końca życia korzystał z form figuratywnych, bądź wyraźnie abstrakcyjnych, niekiedy je łącząc ze sobą. Obok ikon z wizerunkami świętych, rozumianych tradycyjnie i o przeznaczeniu kultowym, artysta wprowadził w swoim malarstwie nową kategorię tzw. ikon świeckich.
Do najwcześniejszych prac Jerzego Nowosielskiego należą powstałe w latach 40. wizerunki kobiet. Obrazy powstałe bezpośrednio po wojnie charakteryzowała intensywna barwa, w której dominowały ciemne kolory. W tym okresie młody artysta ulegał wyraźnym wpływom abstrakcji geometrycznej.
W latach 50. stworzył serię prac w których ukazywał zestawione ze sobą kobiecość i męskość. W tym czasie w malarstwie artysty pojawiały się również męskie portrety i martwe natury. Już w latach powojennych artysta zaczął bezpośrednio odwoływać się do tradycji prawosławnej. Na ukształtowanie się indywidualnego stylu Jerzego Nowosielskiego miał wpływ również surrealizm, co uwidacznia się w śmiałych rozwiązaniach perspektywicznych, kompozycyjnych i tematycznych. Wpływy inspiracji abstrakcją są z kolei zauważalne w uproszczonym modelunku, linearności kompozycji i spłaszczeniu ukazywanych przestrzeni.
Jerzy Nowosielski zrealizował polichromie m.in. w kościołach w Wesołej koło Warszawy (1976-1979), w Nowych Tychach (kościół Św. Jana, 1981-1987) oraz w cerkwiach w Hajnówce (1966) i Krakowie (1976).
Artysta wiele myślał nad stworzeniem kompleksowego projektu świątyni, co ostatecznie mu się udało w 1992 roku, kiedy dostał propozycję stworzenia projektu cerkwi greckokatolickiej w Białym Borze. Świątynia została w 2019 roku wpisana do rejestru zabytków, stając się wówczas najmłodszym zabytkiem w Polsce.
Jerzy Nowosielski - wystawy, nagrody i kolekcje
Prace artysty były prezentowane na licznych wystawach indywidualnych oraz zbiorowych. Artysta początkowo wystawiał swoje prace m.in. razem z artystami z kręgu Grupy Karkowskiej, prezentował swoje prace również na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie (1948). W okresie socrealizmu nie wystawiał swoich prac. W 1955 roku w Łodzi miała miejsce jego pierwsza wystawa indywidualna, zaś w 1956 roku obrazy artysty brały udział w Biennale w Wenecji a w 1959 roku w São Paulo.
Jerzy Nowosielski jest laureatem Nagrody II (1962) i I stopnia (1973, 1981, 1997) Ministra Kultury i Sztuki. Został nagrodzony również Srebrnym Wawrzynem Polskiego Komitetu Olimpijskiego za cykl obrazów "Pływaczki" (1973) oraz Złotym Krzyżem Zasługi (1976). Malarz otrzymał także m.in. Nagrodę im. Brata Alberta (1977), Nagrodę Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego (1981), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1981), Nagrodę Państwową I stopnia (1984), Nagrodę im. Jana Cybisa (1988), Medal Anny Kamieńskiej (1992), Nagrodę Wielką Fundacji Kultury (1994), Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (1998), Nagrodę im. Witolda Wojtkiewicza (1999) i Srebrny Medal "Cracoviae Merenti" (1999).
Obrazy Jerzego Nowosielskiego są poszukiwane przez kolekcjonerów, znajdują się w wielu zbiorach prywatnych i najważniejszych kolekcjach muzealnych, m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Narodowym we Wrocławiu, czy Muzeum Sztuki w Łodzi.
O dziełach sztuki Jerzego Nowosielskiego:
Jerzy Nowosielski, "Narodzenie Najświętszej Maryi Panny" (1965?), kolekcja prywatna
Fot. Krakowski Dom Aukcyjny
Wiara chrześcijańska i liturgia wschodnia, w której został wychowany artysta, stanowiły ważne elementy w życiu i twórczości Jerzego Nowosielskiego. Prezentowana ikona wykonana została tradycyjną techniką, z wykorzystaniem tempery i deski, z zachowaniem odpowiedniej dla ikon stylizacji bizantynizującej. Ukazuje ona apokryficzną scenę narodzenia Maryi. W prawym dolnym rogu widoczna jest figura przytrzymującej Maryję akuszerki, obok naczynie, w którym obmyte zostało niemowlę. Przy sylwetkach św. Anny i św. Joachima artysta umieścił ich imiona w języku cerkiewnosłowiańskim, natomiast blisko Marii grecki tytel Meter Theou. Praca była jedną z wersji ikony chramowej, jaka miała zostać umieszczona w ikonostasie cerkwi prawosławnej Narodzenia NMP w Gródku, we wnętrzu której Jerzy Nowosielski, we współpracy z Adamem Stalony-Dobrzańskim, zrealizował już wcześniej polichromię.
Jerzy Nowosielski o swojej twórczości:
"Nie ma dobrego obrazu realistycznego bez wewnętrznie organizującej go zasady abstrakcyjnej.
[...]
Sztuka to działanie duchowe. Działanie duchowe, które usiłuje wyprowadzić nas z sytuacji istot wygnanych z kraju.
[...] byłem rozdarty między dwie fascynacje malarskie: fascynację dotyczącą obrazowania rzeczywistości zewnętrznej, głównie postaci ludzkiej, i fascynację wolną kreacją czyli abstrakcją, a ściślej- abstrakcją geometryczną. I w pewnej chwili wpadłem na trop, że w konwencji malarskiej ikony następuje synteza jednego i drugiego nurtu, że dzięki ikonie wcale nie muszę wyrzekać się ani jednego ani drugiego."
[Cytaty z książki Zbigniewa Podgórca Wokół ikony. Rozmowy z Jerzym Nowosielskim (Warszawa 1985), Opublikowane w Dwumiesięczniku "Sztuka" nr 5/86, s. 4.]
"Tak to już bywa, w psychice człowieka, gdzieś tam w podświadomości nawarstwiają się pewne fakty i potem wystarczy mały bodziec, by dokonała się rewolucja, gwałtowna zmiana punktu widzenia czy też otwarcie oczu na coś nowego. Zobaczyłem obrazy i zapragnąłem zostać malarzem. Później coś podobnego przeżyłem w czasie wojny, gdy w muzeum ukraińskim we Lwowie zetknąłem się z ikonami. Wrażenie było tak silne, że tego spotkania z nimi nigdy nie zapomnę. Patrząc, odczuwałem po prostu ból fizyczny, kręciło mi się w głowie, brakowało tchu w piersiach, nogi odmawiały posłuszeństwa, nie byłem w stanie przejść z jednej sali do drugiej. Były to pierwsze w moim życiu arcydzieła sztuki, których oddziaływania doświadczyłem bezpośrednio, a nie za pośrednictwem reprodukcji czy fotografii." - s. 17.
"Ikonę zacząłem rozumieć dopiero dzięki doświadczeniom wyniesionym z obcowania ze sztuką nowoczesną. Najpierw więc jako chłopiec zostałem wtajemniczony w sprawy sztuki nowoczesnej i dopiero ona dała mi klucz do zrozumienia całej sztuki historycznej. Znajomość jej języka sprawiła, że w ogóle mogłem mieć takie a nie inne spotkanie z ikoną. Gdyby nie sztuka nowoczesna, chodziłbym po tym muzeum i patrzyłbym na ikony jak wół na malowane wrota i nic z tego, co oglądam, nie rozumiałbym." -s. 18.
"Moja idea natomiast zawiera się w tym, by za pomocą malarstwa, w swojej własnej świadomości, w swoim własnym odczuciu, w swoim własnym doświadczeniu optycznym, antycypować rzeczywistość zmartwychwstałą, to znaczy rzeczywistość mocniej, pewniej istniejącą niż rzeczywistość, z którą mamy kontakt w naszym fizycznym, biologicznym doświadczeniu." - s. 221
"Są pewne tematy, których sztuka nie może dotknąć. Gdyby ich bowiem dotknęła, przestałaby być sztuką . Nie potrafię określić, jakie to są tematy. W każdym razie sztuka musi mieć granice, choćby dlatego, że gdyby ich nie miała nie mogłaby się rozszerzać w sposób rewolucyjny. Pojęcie wolności w sztuce, która nie znałaby żadnych granic byłoby pojęciem zupełnie bezprzedmiotowym, czysto abstrakcyjnym." -s. 232
"Zainteresowanie ikoną narodziło się, jak już mówiłem, z pewnej mojej udręki, która polegała na tym, że byłem rozdarty między dwie fascynacje malarskie: fascynację dotyczącą obrazowania rzeczywistości zewnętrznej, głównie postaci ludzkiej, i fascynację wolną kreacją czyli abstrakcją, a ściślej- abstrakcją geometryczną. I w pewnej chwili wpadłem na trop, że w konwencji malarskiej ikony następuje synteza jednego i drugiego nurtu, że dzięki ikonie wcale nie muszę wyrzekać się ani jednego ani drugiego." - s. 210.
"Symbolicznej wymowy nie mają właściwie żadne elementy kreowanej przeze mnie przestrzeni malarskiej. To znaczy staram się rysować czy też malować w taki sposób, by przestrzeń konstruowana była niezależna od praw trójwymiarowej optyki. Sięgam do teoretycznego dorobku kubizmu, pozwalającego na taką analizę struktur przestrzennych. Otóż rzeczywiście pragnę przedstawiać przestrzeń tak, by była wyzwolona od praw trójwymiarowej perspektywy, to jest tej perspektywy, która wprowadzona była przez artystów renesansu i teoretycznie obowiązuje w malarstwie do dziś." - s. 213.
"Do rysunku wracam co jakiś czas z wielką przyjemnością i pożytkiem dla siebie. Trudno nawet powiedzieć, że wracam, zajmuję się nim bowiem ciągle. Rysunek jest dla mnie czymś pośrednim między malarstwem i pismem. W rysunku mogę pozwolić sobie na wiele takich rzeczy, na które nie mógłbym sobie pozwolić w malarstwie. Właściwie rysując czuję się bardziej pisarzem niż malarzem, ponieważ czuję się zwolniony z pewnych reguł estetycznych, które w malarstwie powszechnie obowiązują." - s.215
"Na czym polega w takim razie dobre malarstwo? Tego się nie da powiedzieć, to trzeba zobaczyć. Malarstwa nie można udowadniać metodą dyskursywną, bo całe malarstwo należy do dziedziny o wiele wyższej. To jest metafizyka." - s. 438.
[Cyt. za: Zbigniew Podgórzec, Rozmowy z Jerzym Nowosielskim. Wokół ikony – Mój Chrystus – Mój Judasz, Wydawnictwo Znak, Kraków 2009, s. 17, 18, 221, 232, 210, 213, 215, 438.]
Artykuły na temat twórczości Jerzego Nowosielskiego:
"Nowosielski dzieli z wielu przejawami sztuki współczesnej charakterystyczną potrzebę zaczynania od początku, powoływania do życia form nie na zasadzie uczestnictwa w takiej czy innej, gotowej, jednorodnej i usystematyzowanej kulturze plastycznego wypowiadania się, ale na zasadzie bezpośredniego, pierwiastkowego poruszenia wyobraźni. (...) W malarstwie Nowosielskiego nie ma lubowania się w efektach surrealistycznych, dla nich samych. Pomimo to indywidualnie przyswojona lekcja surrealizmu pozostaje wyczuwalna. Mówi o tym uparta ostentacja pewnych powracających motywów, które stają się w ten sposób sygnałami działających w psychice artysty mechanizmów. Mówi szukanie znaczących – subiektywnie – spięć treściowych pomiędzy motywami. Mówi wreszcie wynikająca z jednego i drugiego bezpośredniość wymowy płócien. Czasem – rzadko – bezpośredniość ta przełamuje rygory naturalnego porządku rzeczy."
~ Mieczysław Porębski
[Cyt. za: Granice współczesności (w związku z wystawą malarstwa Jerzego Nowosielskiego), Przegląd Artystyczny, nr 2/1956, s. 38.]
Przyjmujemy obrazy Jerzego Nowosielskiego na aukcje sztuki - wycena obrazów, skup i sprzedaż aukcyjna sztuki Jerzego Nowosielskiego.
Jeśli chcą Państwo sprzedać dzieła Jerzego Nowosielskiego, zapraszamy do kontaktu [link].
Zobacz galerię obrazów Jerzego Nowosielskiego w Krakowskim Domu Aukcyjnym [link].